آنچه در این مقاله می‌خوانید!
مقدمه
در این مقاله، کودهای مورد نیاز در مراحل مختلف رشد پسته برای شما پسته‌کاران بزرگوار مورد بررسی قرار داده‌ایم. این مطلب بر اساس تجربیات پسته‌کاران بزرگ و با تجربه و همچنین بر اساس مقالات روز دنیا در زمینه کاشت و نگهداری پسته نگارش شده است.
اگر به درخت پسته کود داده نشود، عناصر غذایی را از خاک می‌گیرد و رشد حداقلی دارد. همانند پسته وحشی که در جنگل وجود دارد. ولی ما در باغ پسته نیاز به عملکرد بالا و رشد زیاد درختان نسبت به جنگل داریم! بنابراین مصرف کود بعد از آبیاری مهمترین عامل برای افزایش عملکرد است.
در این مسیر ما در تیم تخصصی تغذیه گیاهی دایان با افتخار همراه شما پسته‌کاران بزرگوار هستیم تا در کنار هم بتوانیم تغییرات بزرگی در حوزه تغذیه باغات پسته ایجاد کرده و به عملکردهای پایدار و مطمئن دست پیدا کنیم.
ما در این مطلب تجربیات کشاورزان با تجربه و دانش را برای شما جمع‌آوری کرده‌ایم و به خوبی با خلاءهای تغذیه و تصورات اشتباه در کوددهی باغات پسته آشنا هستیم.
مصرف کود پسته در ایران و دنیا
در دنیا شرکت‌های تخصصی تغذیه گیاهی وجود دارند که به صورت اختصاصی روی تغذیه و کوددهی باغات کار میکنند. به طوری که بر اساس شرایط منطقه و خود کشاورز پیشنهادات تغذیه‌ای بر اساس تحقیقات روز دنیا ارائه می‌دهند و کشاورز بر اساس آن قطعا شرایط بهتری نسبت به زمانی خواهد داشت که خودسرانه کود مصرف کند.
اما مصرف کود در ایران چطور است؟ دقیقا بر عکس. در صورتی که میانگین عملکرد پسته خشک در سال ۲۰۱۸ در دنیا ۴ تن و ۲۰۰ کیلوگرم و در ایران فقط ۱ تن است. پسته ای که زادگاهش ایران است نباید همچین مسیری را طی کند که هر چه به جلو پیش میرویم شرایط بدتر شود. ما در تیم تخصصی تغذیه گیاهی دایان بر این باوریم که کشاورزان مسیر علمی را پیدا میکنند و طبیعت توصیه‌های سودجویانه را حذف خواهد کرد. در ادامه توضیحاتی در ارتباط با تغذیه و کوددهی در باغات پسته نگارش شده است. تمام این مقاله آموزشی و بسیاری نکات دیگر در برنامه غذایی پسته دایان رعایت میشود که از این قسمت میتوانید این برنامه غذایی را دریافت کنید.
کود برای آب استارت ( اولین کود پسته در اسفند )
آب استارت اصطلاحی بین باغداران است که به اولین آبیاری ابتدای فصل برای فعال شدن درخت گفته میشود. این آبیاری در باغ پسته در اسفند ماه انجام میشود. بسیاری از باغداران در این مرحله به اشتباه از کودهایی استفاده میکنند که حتی میتواند اثرات منفی برای تشکیل میوه به همراه داشته باشد. دقت داشته باشید که در این آبیاری ریشه‌های درخت با توجه به نزدیکی به فصل خواب و عدم وجود برگ روی درخت، جذب موثری ندارند و نباید از کودهای محلول به مقدار زیاد استفاده کرد چرا که شستشو شده و از دسترس ریشه خارج میشود.
پیشنهاد می‌کنیم مطلب آب استارت درختان میوه را مطالعه کنید.
کودهایی که در این آبیاری استفاده میشود باید قابلیت ماندگاری مناسبی در خاک داشته باشند. کود سولفات آمونیوم به مقدار کم برای تأمین نیتروژن، کود نیترات کلسیم به مقدار کم برای جلوگیری از کمبودهای کلسیمی میتوانند موثر باشند. علاوه بر این کودهای میکروبی ( کودهای زیستی حاوی باکتری ) بهترین پیشنهاد برای آبیاری استارت در باغ پسته هستند. کودهای میکروبی به همراه آب آبیاری وارد زمین می‌شوند و در اطراف ریشه مستقر خواهند شد. کودهای میکروبی شستشو نمی‌شوند و در اطراف ریشه شروع به حلالیت عناصر غذایی کرده و حتی باعث تنظیم pH خاک نیز می‌شوند. کودهای میکروبی حاوی باکتری هستند که این باکتری‌ها داخل خاک تکثیر شده و تا آخر فصل در اطراف ریشه فعال هستند. اطلاعات بیشتر در مورد کودهای میکروبی را اینجا ببینید.
فروت ست پسته در زمان تورم جوانه‌ها ( فروت ست نوبت دوم )
همانطور که در مقاله فروت ست پسته گفته شد تاثیر فروت ست پاییز نسبت به بهار ۷۰ به ۳۰ است و تاثیر بیشتر را فروت ست بعد از برداشت دارد. در فروت ست بهار که در زمان تورم جوانه ها انجام میشود جذب فقط از سطح جوانه ها اتفاق افتاده و برای همین جذب زیادی نخواهیم داشت. با این وجود محلول پاشی فروت ست در این مرحله بهتر از عدم محلول پاشی است.
مهمترین کود مورد نیاز محلول پاشی فروت ست در زمان تورم جوانه ها در بهار، کودهای کلسیمی است. کود کلسیم وافر دایان با ۱۹ درصد کلسیم و قدرت جذب بسیار بالا از طریق برگ پیشنهاد خوبی برای فروت ست است. به همراه آن بهتر است از کود ریزمغذی دایان نیز استفاده کرده تا سایر عناصر ریزمغذی نیز برای جوانه ها تأمین شود. همچنین به صورت تکمیلی میتوان کود روی‌وافر دایان با ۱۶ درصد روی (Zn) را نیز در فروت ست بهار در پسته استفاده کرد.
مصرف کود پسته بعد از ارزنی شدن ( فروت ست نوبت سوم )
درخت پسته در مرحله ارزنی شدن به شدت به فعالیت برگی نیاز دارد. چرا که در این مرحله اندام جدیدی ( میوه ) به درخت اضافه شده و نیاز به عناصر غذایی بیشتری دارد. در این تاریخ، برگ و ریشه باید نیاز غذایی میوه‌های تازه تشکیل شده را تأمین کنند.
نکته بسیار مهم این است که ظرفیت سازی برای رشد میوه ( فروت ست نوبت سوم ) نیز در این مرحله تعیین میشود. به این معنی که در این مرحله، پسته مشخص میشود که نهایتا قرار است چقدر رشد کند. این ضرورت مصرف کود پسته بعد از ارزنی شدن را مشخص میکند.
مصرف ریشه ای ( به همراه آب آبیاری ): در این مرحله کودهای نیتروژنی از جمله اوره یا سولفات آمونیوم برای رشد رویشی و رشد برگ توصیه میشود ( به صورت پاششی در سطح خاک قبل از آبیاری و یا محلول در آب آبیاری ). در صورتی که دارای آب و خاک شور هستید بهتر است از سولفات آمونیوم به جای اوره استفاده شود. کود آمینو وافر دایان و روی وافر دایان نیز از طریق کاهش تنش‌های محیطی و تأمین کمبودهای احتمالی در این مرحله بسیار موثر خواهد بود.
محلول پاشی ( فروت ست نوبت سوم ) : در این مرحله پسته به شدت نیاز به کلسیم دارد. محلول پاشی کلسیم وافر و ریزمغذی و روی وافر دایان در چند مرحله پیشنهاد میشود. کمبود کلسیم باعث عدم تشکیل صحیح پوست استخوانی شده و ایجاد لکه های سیاه شدگی در زمان بعد از نخودی شدن پسته خواهد شد. در مورد سیاه شدگی در اثر کمبود کلسیم در مقاله انواع سیاه شدگی در پسته بیشتر بخوانید. کمبود روی ( Zn ) نیز میتواند باعث سقط جنین و یا افزایش پوکی پسته شود.
مصرف کود پسته برای رشد شاخه و برگ
رشد رویشی و رشد شاخه در پسته بسیار مورد پسند باغداران است. ولی باید توجه داشت که رشد رویشی زیاد باعث کاهش عملکرد خواهد شد. در واقع باید در طی مراحل زندگی درخت پسته، تعادل بین بخش رویشی ( شاخه و برگ ) و بخش زایشی ( خوشه و میوه پسته ) بر قرار باشد. اگر کودهای نیتروژنی مثل اوره به مقدار زیاد و حتی خارج از زمان مناسب استفاده شود باعث رشد شاخ و برگ شده ولی رشد خوشه و میوه پسته و نهایتا عملکرد کاهش خواهد یافت. تعیین بهترین مقدار مصرف کودها فقط توسط متخصصین تغذیه گیاهی تعیین میشود که تیم دایان به عنوان تیم تخصصی تغذیه گیاهی در این مسیر همراه شماست.
برای تأمین نیتروژن برای رشد رویشی کودهای مختلفی وجود دارند که مهترین آن‌ها در ادامه ذکر شده است:
اوره: با ۴۶ درصد نیتروژن بالاترین درصد نیتروژن را در بین کودها دارد.
سولفات آمونیوم: با ۲۱ درصد نیتروژن و ۲۴ درصد سولفور ترکیب بسیار مناسبی برای تأمین نیتروژن در شرایط شوری و pH بالا است.
نیتروباکتر: دارای باکتریهای تأمین کننده نیتروژن. این کود شیمیایی نیست و با دو مورد قبل فرق دارد. این کود نیتروژن هوا را به نیتروژن مناسب برای ریشه تبدیل میکنند. مزیت آن این است که یک بار در سال استفاده شده و در کل سال اطراف ریشه باقی میمانند و به تولید نیتروزن برای ریشه میپردازند. این کود بهترین انتخاب برای آب و خاک شور و خاک با pH بالای ۷ است. کود نیتروباکتر دایان در مزارع و باغات برای رشد رویشی مناسب استفاده میشود.
آمینواسید: آمینواسید یک کود شیمیایی نیست. آمینواسید در واقع فرم آلی نیتروژن است که در تمام بخش های گیاه به شدت نیاز است. بخش مهمی از انرژی گیاه صرف تولید اسیدآمینه در بخش های مختلف گیاه میشود. چرا که این ترکیب در تحمل گیاه در شرایط تنش های محیطی، تحریک گیاه به رشد، رفع کمبودهای غذایی و … نقش مهمی دارد. کودهای حاوی اسیدآمینه مدلهای مختلفی دارد که بعضی تک اسیدآمینه بوده و برخی دو تا چند اسیدآمینه دارند. کود آمینو وافر دایان حاوی پروفایل کامل اسیدآمینه‌ها است که برای تأمین اسیدآمینه بسیار مناسب است.
مطلب ویژگی‌ها، اهمیت، زمان و نحوه مصرف کود آمینو اسید به افزایش اطلاعات در ارتباط با اسیدهای آمینه کمک میکند.
مصرف کود پسته برای کاهش پوسیدگی ریشه
بخش اصلی جذب آب و عناصر غذایی در گیاه، ریشه است. اگر ریشه دچار مشکل شود تاثیر آبیاری و کوددهی بسیار کم خواهد شد. لذا اقداماتی برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه پسته بسیار اهمیت دارد. پوسیدگی ریشه پسته عموما به دلیل مصرف نامناسب فضولات دامی اتفاق میافتد. مصرف بی رویه فضولات دامی ممکن است از نظر ظاهری و رشد رویشی اثرات مناسبی داشته باشد ولی در سال‌های پیش رو خطر پوسیدگی ریشه و طوقه را به شدت افزایش خواهد داد. بنابراین با احتیاط مصرف شود.
ترکیباتی نیز وجود دارند که پوسته یا دیواره ریشه را مقاوم میکنند تا قارچ و سایر عوامل بیماری‌زا نتوانند باعث پوسیدگی آن شوند. سیلیکات پتاسیم از این ترکیبات هستند که به تازگی در کل دنیا مطرح شده و توسط باغداران بزرگ استفاده میشود. کود سیلیکون دایان نیز با ۲۰ درصد سیلیکون و ۱۵ درصد پتاسیم جزء کودهای سیلیکات پتاسیم هست که در باغات ایران برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مصرف کود پسته برای درشت شدن مغز پسته
درشت شدن مغز پسته جزء مهمترین خصوصیات در یک باغ پسته است. ما در تیم آموزشی دایان مقاله ای اختصاصی به عنوان راهکارهای درشت شدن مغز پسته برای شما پسته‌کاران بزرگوار آماده کرده ایم که پیشنهاد میشود حتما مطالعه کنید.
رشد میوه پسته سه مرحله دارد. مرحله اول رشد پوسته پسته است. در این مرحله پوسته رویی پسته رشد کرده ولی مغز پسته هنوز شروع به رشد نکرده است. در این زمان نیاز است تا کودهای نیتروژنی به همراه مقدار کمی کودهای پتاسیمی به همراه آب آبیاری مصرف شود. مرحله دوم تشکیل پوسته استخوانی است که تا حدودی با مرحله قبل و بعد خود همپوشانی دارد. در این مرحله نیز محلول پاشی کلسیم و مصرف ریشه ای کودهای اسیدآمینه و پتاسیم بسیار مناسب هستند. مرحله سوم رشد مغز پسته است. در این مرحله انتقال مواد از برگ ها و ریشه به سمت میوه با سرعت زیادی در حال انجام است. لذا استفاده از کودهای دارای پتاسیم با درصد بالا در طول فصل رشد مغز پسته بسیار ضروری است. مصرف کودهای سولفات پتاسیم پودری، پتاس‌وافر دایان و سایر کودهای پتاسیمی با درصد بالا در این مرحله توصیه میشود. نکته قابل توجه برای درشت شدن مغز پسته آبیاری است که شرط اول در رشد مغز پسته است. در صورتی که آبیاری با فواصل بسیار زیاد انجام میشود و یا کمبود آب وجود دارد، درشت شدن مغز پسته ها نیز با مشکل مواجه خواهد شد.
مصرف کود پسته برای خندان شدن پسته
برای خندان شدن پسته لازم است مغز پسته به خوبی رشد کند. در غیر اینصورت اگر پسته خندان شود باز هم مغز کوچکتر داخل پوسته بزرگ بازارپسندی و اونس ضعیفی خواهد داشت. برای شرایط ایده آل در خندانی پسته تأمین رطوبت خاک در مراحل انتهایی رشد مغز پسته بسیار مهم است. تنش خشکی نیز ممکن است باعث خندان شدن پسته شود ولی رشد مغز به خوبی اتفاق نمی‌افتد. علاوه بر تأمین رطوبت باید پتاسیم به صورت مصرف ریشه ای در طول فصل رشد برای درخت تأمین باشد. در مراحل انتهایی نیز محلول پاشی سیلیکون دایان و پتاس‌وافر دایان از طریق ایجاد سیگنال برای انتقال بیشتر مواد از برگ‌ها به سمت میوه باعث رشد مغز پسته و نهایتا خندانی پسته میشود.
نتیجه گیری
باغدار عزیز اطلاعاتی که در این مقاله آورده شده بر اساس تحقیقات علمی و اجرایی نگارش شده است. ضمن رعایت نکات پیشنهاد میشود برای تغذیه باغ پسته خود از برنامه غذایی پسته که اختصاصا برای هر کشاورز به طور جداگانه نوشته میشود استفاده کنید. در این برنامه غذایی تمام نکاتی که گفته شده است رعایت میشود. خلاصه نکاتی از این مقاله در ذیل آورده شده که میتوانید برای خود یادداشت کنید.
- تغذیه گیاهی علمی بسیار پیچیده است و ساده از کنار آن نگذریم. تفاوت یک باغدار بزرگ با سایر باغداران در طرز تفکر آن‌هاست. کشاورزان بزرگ هیچگاه سرخود کودی استفاده نمی‌کنند و قطعا برای مصرف آن با تیم های تخصصی تغذیه گیاهی در ارتباط هستند.
- مصرف هر کودی اگر بیش از حد باشد مضر خواهد بود. در مقدار مصرف کودها دقت نمائید و یا آن را به افراد با دانش بسپارید.
- زمان مصرف کودها از مهمترین شاخص های اثرگذاری یک کود است. کود مناسب در صورتی موثر خواهد بود که در زمان‌های کلیدی نیاز گیاه مصرف شود و در غیر اینصورت حتی یک کود با کیفیت نیز میتواند باعث خسارت به گیاه شود.
- تأمین آب در بهار و تابستان شرط اول در جذب و اثرگذاری کودها در باغات پسته است.
- در برنامه غذایی پسته دایان، مرحله به مرحله برای باغ شما مشخص میشود که چه کودهایی، به چه مقداری و در چه زمانی و حتی به چه دلیلی مصرف شود. این برنامه غذایی بر اساس اطلاعات باغ شما نگارش میشود. برای دریافت برنامه غذایی رایگان پسته اطلاعات باغ خود را با تکمیل پرسشنامه برای ما ارسال کنید.
سوالات متداول کشاورزان در ارتباط با مصرف کود پسته در بهار و تابستان
در آب استارت پسته چه کودی بدهیم؟
در آب استارت کودهای سولفات آمونیوم به مقدار کم، کود نیترات کلسیم در صورت نیاز و کودهای میکروبی دایان بسیار مفید و موثر هستند.
برای درشت شدن مغز پسته چه کودهایی داده شود؟
مصرف ریشه ای ( به همراه آب آبیاری ) کودهای پتاس‌باکتر دایان در اسفند ماه و یا بعد از تشکیل میوه، کود پتاس وافر و سولفات پتاسیم پودری در طی مراحل رشد مغز پسته و محلول پاشی سیلیکون دایان ( سیلیکات پتاسیم ) در مراحل رشد میوه پسته در درشت شدن مغز پسته موثر است.
چرا با اینکه پسته مال ایران است ولی عملکرد در آمریکا خیلی بیشتر است؟
یکی از دلایل آن قطعا وجود امکانات بیشتر در کشور آمریکاست. ولی باید توجه داشته باشید که فقط وجود امکانات نمیتواند تا ۴ برابر تغییر در میانگین عملکرد پسته ایجاد کند ! قطعا اطلاعات و تحقیقات در این کشور بیشتر صورت گرفته و بهای بیشتری به این محصول ارزشمند داده اند. تحقیقات بسیار زیادی مخصوصا در دانشگاه کالیفرنیا صورت گرفته که نکات و چکیده آن در این مطلب توسط شرکت دایان ذکر شده است.
آیا استفاده از اوره در آب استارت مناسب است؟
با توجه به اینکه اوره خیلی سریع شسته شده و از دسترس ریشه خارج میشود و همچنین ریشه در زمان آب اسفندماه هنوز فعالیت بالایی ندارد، لذا توصیه میشود از اوره در این آبیاری استفاده نشود و یا در مقدارهای کم استفاده شود. به جای آن میتوانید از سولفات آمونیوم و نیتروباکتر دایان برای تأمین نیتروژن استفاده کنید.
فروت ست بهار مهمتر است یا فروت ست پاییز؟
در پسته اثرگذاری فروت ست پاییز نسبت به فروت ست بهار ۷۰ درصد به ۳۰ درصد است. لذا فروت ست بعد از برداشت (پاییز) اهمیت بسیار بیشتری دارد.
منظور از فروت ست اول و دوم و سوم در مطالب آموزشی دایان چیست؟
در باغات پسته سه مرحله فروت ست داریم. فروت ست اول بهار و در زمان تورم جوانه ها ( فروت ست اول )، فروت ست زمان تشکیل میوه یا ارزنی شدن ( فروت ست دوم ) و فروت ست بعد از برداشت پسته ( فروت ست سوم ).
برای رشد شاخ و برگ درخت پسته چه کودی بدهیم؟
برای رشد رویشی کودهای اوره، سولفات آمونیوم، نیتروباکتر دایان و اسیدآمینه ( آمینووافر دایان ) با توجه به تأمین مناسب نیتروژن باعث رشد رویشی بسیار خوبی خواهند شد. ولی توجه داشته باشید که صرفا رشد رویشی شاخ و برگ مهم نیست و اگر زیاده روی در مصرف این کودها شود خوشه‌ها و پسته‌های درشتی تولید نخواهد شد. لذا پیشنهاد میشود برای تعیین مقدار و زمان مناسب کودها از برنامه غذایی پسته دایان استفاده کنید.
بعد از برداشت پسته چه کودهایی استفاده کنیم؟
این اطلاعات به طور کامل در مقاله دیگری به نام مصرف کود پسته در پاییز و زمستان توضیح داده شده است که حتما مطالعه کنید.
امیدواریم مطلب آموزشی مصرف کود پسته در بهار و تابستان مورد توجه و پسندتان قرار گرفته و با استفاده از آن بتوانید مدیریت صحیحی روی باغ خود داشته باشید. در صورتی که در این زمینه سوال، نظر و یا تجربهای دارید از بخش نظرات همین صفحه با سایر کشاورزان در میان بگذارید. پیشاپیش از حمایت شما سپاسگزاریم.
تیم علمی و تحقیقاتی دایان
این مطلب توسط تیم تحقیقاتی دایان تألیف شده است. استفاده از مطالب برای نشر علم و آگاهی با ذکر منبع و درج لینک مانعی ندارد.