برنامه کوددهی پس از برداشت پسته

مدیریت مصرف کود برای پسته در تمام طول سال از جمله پس از برداشت بسیار مهم است و اگر پسته کاران عزیز به موضوع پراهمیت کوددهی پس از برداشت پسته توجه نداشته باشند، شاهد ضعف جوانه های گل فصل آینده، ریزش جوانه ها و همچنین کاهش رشد و نمو درخت پسته خواهند بود.

مسلما برای باغ پسته در هر منطقه ای باید مجموعه ای از اقدامات را پس از برداشت انجام دهید تا نتیجه مطلوبی بگیرید. کلیه کارهای مدیریتی مانند تغذیه و آبیاری و همچنین کنترل آفات و بیماری ها تکمیل کننده همدیگر هستند و تنها با مصرف چند کود و یا آبیاریِ بدون برنامه ریزی نمی توانید به بهتر شدن عملکرد پسته برسید. 

در مطالب آموزشی گذشته به نکات مهم تغذیه پسته طی بهار و تابستان و همچنین یک سری نکات برای پس از برداشت پسته پرداخته ایم و به دلیل پراهمیت بودن مسئله کوددهی پس از برداشت پسته، در این مطلب همراه شما پسته کاران عزیز هستیم تا برای فصل آینده به بهبود عملکرد باغ پسته خود برسید.    

فروت ست: قدم کلیدی کوددهی پس از برداشت پسته

بعد از برداشت پسته، درخت وارد مرحله کلیدی از چرخه رشدی می شود. از جنبه فیزیولوژیک باید ذخایر عناصر غذایی و کربوهیدرات از برگ ها بسمت جوانه ها و ریشه انتقال یابد تا درخت پسته برای فروت ست و بهتر شدن عملکرد فصل آینده آماده باشد. در واقع فروت ست برای تقویت جوانه های فصل آینده از جمله مهم ترین مراحل کوددهی پس از برداشت پسته است.  

از جمله نکاتی که باید در فروت ست و کوددهی پس از برداشت پسته رعایت شود این است که از زمان باقیمانده تا خزان درختان استفاده کنید. سبز بودن برگ ها پس از برداشت یعنی برگ ها هنوز فتوسنتز دارند و در واقع فعال هستند. در این زمان به دلیل اینکه به زمان خواب درخت نزدیک می شوید باید عناصر غذایی و کربوهیدرات های برگ به جوانه ها و ریشه منتقل شوند، پس از بحث فروت ست غافل نشوید. فروت ست بعد از برداشت محصول پسته به صورت محلول پاشی روی برگ ها انجام می‌شود. از جمله این کودها می توان به کودهای دارای عناصر ریزمغذی، روی، آهن و پتاسیم در مرحله اول فروت ست اشاره کنیم و در مرحله دوم و حدودا ۳ تا ۵ روز پس از اولین محلول پاشی فروت ست، کودهای اوره و کلسیم و ریزمغذی و روی در برنامه فروت ست توصیه می شوند. دقت داشته باشید که میزان مصرف هر کود باید طبق برنامه کوددهی اصولی باشد و نباید بیش از حد هر نوعی کودی را مصرف کنید. این مسئله در ارتباط با کود اوره نیز شدیدا توصیه می شود زیرا مصرف بیش از حد کود اوره منجر به تحریک رشد رویشی درخت پسته و تاخیر در خواب و آسیب به باغ خواهد شد.  

مخلوط کردن کودها با خاک: اقدام مهم کوددهی پس از برداشت پسته

توجه به مصرف کودها پس از برداشت پسته از این جهت مهم است که در پاییز رشد ریشه ها باید با مدیریت کوددهی طی دوره خواب درخت کنترل شود. توصیه مهم این است که به دلیل محدود شدن جذب عناصر در پاییز و زمستان از طریق ریشه ها، کودهایی که در آب محلول هستند، مصرف نشوند زیرا سریعا از دسترس ریشه خارج می شوند. پس پیشنهاد می کنیم که از کودهای دیرحل یا آهسته رهش برای مصرف بهینه کودها در پاییز و زمستان استفاده کنید.  

کودهای زیستی یا میکروبی هدف‌دار

در بحث کودهای زیستی ذکر این نکته ضروری است که مصرف این کودها نقش بسزایی در حلالیت عناصر خاک و بهبود دسترسی ریشه به عناصر غذایی مورد نیاز درخت دارند. نکته دیگر این است که کودهای زیستی حاوی باکتری می توانند به تنظیم pH و اصلاح ساختمان خاک کمک کنند. کودهای نیتروباکتر، فسفوباکتر، پتاس‌باکتر و سولفوباکتر از این دسته کودها هستند. دقت داشته باشید که در هر کود میکروبی دارای باکتری یک سویه خاص برای تامین یک عنصر وجود دارد.

کودهای جامد دیرحل یا آهسته‌رهش

کودهای سوپرفسفات تریپل، سولفات پتاسیم گرانول (سنگی)، دی‌آمونیوم فسفات و گوگرد از کودهایی هستند که باید در پاییز و زمستان مصرف شوند. این کودها جامد بوده و دیرحل یا آهسته رهش هستند یعنی به تدریج حل می‌شوند و برای حلالیت نیاز به فعالیت باکتری‌های مفید خاک دارند. بنابراین باید در فصل خواب درخت استفاده شوند و تا اول بهار و آغاز فعالیت ریشه، حلالیت مناسبی در خاک صورت گرفته باشد. پیشنهاد می شود که مقدار مصرف این کودها بر اساس آزمایش خاک و نوع گیاه و سن و شرایط اقلیمی تعیین شود.

کود گوگرد

گوگرد ترکیبی است که در آب حل نمی شود و برای احیاء و اصلاح ساختمان خاک ترکیبی عالی است (نوع گوگرد مصرفی بسیار مهم است). زمانی که گوگرد در خاک مصرف ‌شود تا زمانی که جذب توسط ریشه شروع می‌شود نیاز به زمان و فعالیت باکتری‌های اکسیدکننده گوگرد (سولفوباکترها) دارد. اگر گوگرد در فصل پاییز و زمستان مصرف شود، باکتری‌ها فرآیند اکسیداسیون را در زمان مناسب بر روی گوگرد ایجاد کرده و فرصت کافی برای حلالیت ایجاد می شود.

برای اطلاعات تکمیلی در مورد کود گوگرد پیشنهاد می کنیم به مقاله “راهنمای جامع انتخاب کود گوگرد کشاورزی” مراجعه کنید.

پرسش های مهم برای کوددهی پس از برداشت پسته

• زمان کوددهی پس از برداشت پسته چه تاریخی است؟

زمان بندی کوددهی باغ پسته بعد از برداشت به دو بخش فروت ست و مدیریت کودها در پاییز تقسیم بندی شده، بطوریکه فروت ست، بعد از برداشت محصول بوده و باید زمانیکه هنوز درخت برگ دارد این مرحله به صورت محلول پاشی انجام شود و طی فصل خواب درخت باید از کودهای زیستی، کودهای دیرحل و گوگرد (به همراه باکتری های اکسیدکننده گوگرد) استفاده کنید.

• محلول پاشی پسته بعد از برداشت چه زمانی است؟

پس از برداشت پسته باید برنامه فروت ست را اجرا کنید زیرا هنوز درخت برگ دارد و با انجام برنامه فروت ست، عناصر غذایی به جوانه ها و ریشه انتقال می یابند. 

• آیا نیترات کلسیم بعد از برداشت پسته مفید است؟

خیر، مصرف نیترات کلسیم پس از برداشت پسته توصیه نمی شود و باید در اسفندماه و برای اولین آبیاری مصرف شود. البته برای مصرف هر کودی باید طبق برنامه غذایی اصولی پیش بروید.

منابع

+ Managing Pistachio Nutrition : Macronutrients. 2017. Plant Sciences, UC Davis.
+ Diagnosing and Correcting Nutrient Deficiencies. 2008. Pistachio 5th short course. 

نگارش و تالیف: تیم تحقیق و توسعه دایان (شرکت دانش بنیان خوشه پروران زیست فناور). نشر این مطلب با ذکر منبع بلامانع است.