راهکار کلیدی برای افزایش عملکرد گندم

برنامه‌های کودی اختصاصی اگرویار براساس چهار اصل تغذیه گیاهی یعنی منبع مناسب کود، زمان مناسب مصرف، مقدار صحیح و شیوه صحیح مصرف کودها تنظیم می‌شوند. 

بررسی ۴ دلیل ریزش جوانه پسته

مباحث و سوالات در مورد مشکلات باغ پسته بسیار است ولی هنوز هم برخی مسائل مهم مانند ریزش جوانه پسته مشکلاتی را برای پسته کاران محترم در پی دارد. طی سال ها ریزش جوانه پسته مورد تحقیق بسیاری از کارشناسان بوده و همواره نیز برخی فرضیه ها و نظریات در مورد این مشکل تغییراتی داشته و دارد.

تیم علمی دایان چند دلیل مهم ریزش جوانه های درخت پسته را بررسی کرده و در صورت انتشار مطالب جدید و روز دنیا، موارد مهم را با کشاورزان عزیز و کارشناسان محقق به اشتراک خواهد گذاشت.

چرا ریزش جوانه پسته اتفاق می افتد؟

اینکه در هر باغ یا درختی جوانه ها بر روی کدام شاخه ها قرار دارند و چرا ریزش می کنند، مسئله کلیدی است و باید در تمام باغات از جمله باغ پسته مورد توجه قرار گیرد. در واقع جوانه ها نقطه شروع شاخه ها و گل ها هستند و در باغات میوه به هیچ وجه نباید اقدامی غیراصولی و یا عدم مدیریت باعث ریزش جوانه پسته یا دیگر درختان میوه شود. با وجود تلاش و مدیریت پسته کاران برای جلوگیری از ریزش جوانه پسته، متاسفانه این مشکل در برخی مناطق هر ساله اتفاق می افتد.

عدم تعادل هورمونی و تشکیل لایه ریزش

لایه ریزش جوانه پسته
لایه ریزش یا abscission layer

قبل از اینکه به دلایل ریزش جوانه پسته بپردازیم ابتدا باید بدانید که یکی از اصول مهم در رشد جوانه ها، تعادل هورمونی و تغییرات بیوشیمیایی درون شاخه و برگ و جوانه است که عوامل مختلفی این تعادل را بهم می زند. زمانیکه میزان هورمون های داخل درخت از یک حدی کم تر یا بیش تر شود منجر به وارد شدن خسارت به بخش های مختلف می شود.

ریزش جوانه زمانی رخ می دهد که انتقال هورمون های کلیدی و ایجاد توازن هورمونی از برگ به جوانه های گل مختل شده و این عدم توازن منجر به تشکیل لایه یا لایه های ریزش یا abscission layer شده و در نهایت جوانه پسته می ریزد. کلیه اتفاقاتی که منجر به تشکیل لایه ریزش شده، در پاسخ به برخی عوامل مانند آفات و بیماری ها می باشد که فیزیولوژی درخت تصمیم به حذف آن گرفته است. اطلاعات بیش تر در مورد لایه ریزش در مقاله “ریزش میوه درختان” ذکر شده است.  

 دلایل ریزش جوانه پسته چیست؟

برای هر اتفاقی در درخت پسته باید همه دلایل را بررسی کنیم و سپس به دنبال راهکار باشیم. اما بحث این است که هنوز تحقیقات بر روی مکانیسم ریزش جوانه پسته ادامه دارد و ما در این مطلب چند دلیل مهم این ریزش را خدمت پسته کاران محترم ارائه می دهیم و با انتشار نتایج جدید و بررسی های تکمیلی، این مطلب را به روز خواهیم کرد.

پسیل در باغ پسته

پسیل پسته
آفت پسیل پسته

متاسفانه آفت بسیار مهم باغات پسته، پسیل است که از عوامل ریزش جوانه پسته نیز است و نمی توان براحتی از آن گذشت. در واقع یکی از منفی ترین اثرات حضور پسیل بخصوص از زمان پر شدن مغز پسته تا انتهای فصل، ریزش جوانه پسته است که به دنبال آن ریزش غیرطبیعی برگ ها نیز اتفاق می افتد. البته ذکر این نکته ضروری است که پسیل از برگ تغذیه می کند و در نتیجه آسیب و کاهش کارآیی برگ ها اتفاقات مضری از جمله ریزش جوانه پسته اتفاق می افتد.

نکته بسیار مهم در این آسیب این است که احتمال انتقال سم یا سمومی (Toxins) توسط پسیل پسته به درخت وجود دارد که این سم می تواند عاملی برای فعال شدن مکانیزم دفاعی درخت باشد و در نتیجه آن ریزش جوانه پسته به دلیل اینکه درخت می خواهد بقا مغز را حفظ کند، اتفاق می افتد. اینکه چرا جوانه پسته در نتیجه پسیل می ریزد هنوز در دست بررسی است و احتمال انتقال یک باکتری یا ویروس توسط پسیل که منجر به این ریزش می شود تاکنون به اثبات نرسیده است. اما نمی توان هم این فرضیه را رد کرد زیرا همانطور که گفته شد، تزریق نوعی سم از طریق پسیل به آوندهای آبکش برگ پسته و در نتیجه ریزش جوانه پسته طی سال ها در باغات مشاهده شده است و به نظر می رسد درخت با حذف جوانه ها یک مکانیزم دفاعی را فعال کرده تا مغز پسته پر شود و برای درخت حفظ شود.

سال آوری

یکی از عواملی که اثرات مختلفی بر باردهی درخت پسته دارد، سال آوری است. در برخی درختان میوه، پدیده سال آوری به دلیل عدم تمایز جوانه گل اتفاق می افتد اما در درخت پسته دلیل آن، ریزش جوانه گل در سالی است که بار درخت زیاد بوده (سال On) و در نتیجه نوسان زیادی میان عملکرد، طی سال Off و On وجود خواهد داشت.

در واقع در سالی که بار درخت زیاد است، به نظر می رسد از نظر فیزیولوژیکی درخت سعی دارد مخازن زیادتر از توان خود را حذف کند تا بتواند مواد غذایی لازم را به میزان کافی به سایر جوانه ها و مغز پسته برساند. به دلیل متغیر بودن این شرایط و ریزش جوانه پسته طی سال ها، نظریات بر روی دلایلی مانند سال آوری همچنان ادامه دارد و گاهی ممکن است در بعضی مقالات، سال آوری را عامل ریزش در نظر نگرفته و در برخی دیگر دلیل مهمی برای ریزش جوانه باشد. 

رقابت مغز پسته و جوانه ها برای عناصر غذایی و کربوهیدرات شاخه

از جمله زمان هایی که ریزش جوانه پسته اتفاق می افتد، در زمان پر شدن مغز است زیرا در پسته برای رساندن مواد غذایی لازم از جمله عناصر دچار مشکل شده و در نتیجه رقابت، مغز پسته پیروز شده و ریزش جوانه پسته اتفاق می افتد. در برخی مطالعات نیز مشخص شد که محتوای کربوهیدرات شاخه بسیار بر ریزش جوانه پسته اثرگذار است و با کاهش این شاخص مهم مواد کافی به جوانه ها نمی رسد و در نتیجه جوانه ها ریزش خواهند کرد.

نکته مهم دیگر این است که ریزش جوانه پسته در شاخه های بارده و غیربارده یک درخت با هم یکسان نیست و به دلیل فتوسنتز بیش تر در شاخه هایی که برگ دارند در نتیجه کربوهیدرات شاخه جاری و بارده بیش تر است. با شروع مرحله پر شدن مغز، ذخیره کربوهیدرات شاخه بارده رو به کاهش می رود زیرا همزمان با مرحله پر شدن مغز، جوانه ها نیز در حال رشد و نمو هستند و در نتیجه به دلیل قوی تر بودن مغز پسته و جذب بیش تر کربوهیدرات به سمت خود، درخت با کمبود کربوهیدرات مواجه شده و در نتیجه بر هم خوردن تعادل عناصر و کربوهیدرات، ریزش جوانه پسته رخ می دهد.   

تنش گرمایی

با توجه به تغییرات اقلیمی و افزایش دما کشور طی سال های اخیر، آسیب های زیادی به باغات پسته از نظر تنش گرمایی وارد شده که از جمله آن افزایش نیاز آبی درختان پسته و اختلال در رشد و نمو بخش های مختلف درخت پسته است. زمانیکه چنین مشکلاتی مانند گرما بیش از حد در مناطق پسته کاری اتفاق می افتد، درختان باغ با کمبود آب برای تولید برگ و مغز پسته مواجه می شوند و نمی توانند برای همه بخش های گیاه مواد لازم را تامین کنند. در نتیجه به دنبال حفظ اندام هایی هستند که عملکرد همان سال را تا حدی حفظ کنند در نتیجه تنها می توانند برگ ها و میوه ها را نگه داشته و مجبور به حذف جوانه ها خواهند شد و ریزش جوانه پسته اتفاق می افتد. 

نکته تکمیلی: شوری خاک در باغ پسته
در برخی بررسی ها مشخص شده است که شوری به دلیل بهم زدن تعادل عناصر در درخت پسته منجر به ریزش جوانه پسته می شود. البته برای اینکه شوری از عوامل اصلی ریزش جوانه پسته است هنوز چالش هایی میان محققان وجود دارد و باید مطالعات بیش تری از این نظر انجام شود.

چه راهکاری برای عدم ریزش جوانه پسته وجود دارد؟

تنها یک راهکار را نمی توان برای جلوگیری از ریزش جوانه پسته گفت و باید بسته به شرایط هر منطقه ای برای این موضوع مهم راهکاری بیاندیشید. در ادامه چند راهکار کلیدی را برای این مشکل ارائه داده ایم تا با مدیریت موارد مهم بتوانید از وقوع این مشکل جلوگیری کنید تا نیازی به مبارزه نباشد.

  • آبیاری درست و کافی و در زمان لازم برای باغات پسته
  • استفاده از برنامه غذایی پسته برای بهبود شرایط درخت، حداکثر بهره وری مصرف کودها و بهبود عملکرد
  • کنترل و مبارزه به موقع و اصولی آفت پسیل پسته در باغ  

در این مقاله چند دلیل اصلی ریزش جوانه پسته مورد بررسی قرار گرفت. کشاورزان و کارشناسان عزیز اگر دلیل دیگر برای ریزش جوانه پسته می دانید، لطفا از طریق همین صفحه با ما در میان بگذارید.

سوالات پرتکرار در مورد ریزش جوانه پسته

  • تقویت جوانه پسته چگونه انجام شود تا ریزش اتفاق نیفتد؟

برای تقویت جوانه پسته باید تمام موارد مدیریتی مانند آفات و بیماری ها در باغ انجام شود و رعایت برنامه غذایی درست و اصولی نیز یکی از موارد مهم تقویت جوانه های پسته است.

  • علت ریزش جوانه های پسته چیست؟

۴ دلیل مهم برای ریزش جوانه پسته وجود دارد که شامل آفاتی مانند پسیل، سال آوری، عدم تعادل کربوهیدرات ها و عناصر و تنش گرمایی در باغ پسته هستند.

  • آیا ِپتک درخت پسته همان پوند درخت پسته است؟

بله در برخی مناطق استان فارس برخی پسته کاران به زبان محلی به جوانه یا پوند پسته، ِپتک پسته می گویند.

  • ضعف درخت پسته و ریزش ِپتک ها چیست؟

زمانیکه درخت پسته دچار ریزش جوانه می شود به اصطلاح گفته می شود ضعف درخت اتفاق افتاده و ِپتک ها ریزش داشته اند.

منابع

+ Bud Abscission Dynamics in Pistachios as a Function of Branch Carbohydrate Status and Embryo Growth. 2017. USDAVIS.
+ Arthropod pests of pistachios, their natural enemies and management. 2020. Plant Protection Science, 56 (4): 231–۲۶۰. doi: 10.17221/63/2019-PPS

نگارش و تالیف: تیم تحقیق و توسعه دایان (شرکت دانش بنیان خوشه پروران زیست فناور). نشر این مطلب با ذکر منبع بلامانع است.

این آموزش را دوست داشتید؟
28
0
به اشتراک بگذارید!
				
					www.agrodayan.com/?p=23752
				
			
به اشتراک بگذارید!
				
					www.agrodayan.com/?p=23752
				
			
برنامه کوددهی باغ و مزرعه

مدت زمان نگارش برنامه: 3 تا 5 روز

دریافت برنامه کوددهی اختصاصی

برای باغ و مزرعه‌ات برنامه کوددهی اختصاصی بگیر!