ضروریات باغ پس از برداشت انار

بسیاری افراد بر این باورند که بعد از برداشت انار تا فصل بعدی نباید اقدامی در باغ انجام دهند و تصورشان این است که باغ را به حال خود رها کنند تا زمانیکه رشد جدید شروع شود. اما این باور درستی نیست و قطعا مدیریت باغ پس از برداشت انار، نقش مهمی در کیفیت محصول و قطعا بهبود عملکرد فصل بعد خواهد داشت.

مدیریت پس از برداشت انار از جمله راهکارهایی است که می‌تواند کیفیت و کمیت محصول در فصل رشد بعدی را بهبود دهد، از این جهت که قطعا بعد از برداشت هر محصولی، باغ نیاز به رسیدگی داشته و درختان نیز پس از تولید محصول باید برای فصل بعدی آماده باشند. پس با مدیریت پس از برداشت انار تا شروع فصل جدید به اقدامات کلیدی برای باغ دقت کنید.

زمان برداشت انار به شرایط اقلیمی منطقه و نوع رقم بستگی دارد که معمولا از اواخر شهریور و تا اوایل آبان ماه انجام ‌می‌شود و منظور ما نیز از مدیریتِ پس از برداشت انار، از زمان جمع آوری یا برداشت محصول تا قبل از شروع فصل جدید است. با ما همراه باشید تا چند نکته مهم را با شما به اشتراک بگذاریم.  

تغذیه درختان پس از برداشت انار

باغداران عزیز باید توجه داشته باشید که برای داشتن عملکرد مناسب در فصل رشد بعدی، تغذیه درختان بعد از برداشت محصول تا زمان ریزش برگ‌ها اهمیت بسزایی دارد، اما در ارتباط با درخت انار نکته مهمی برای برنامه فروت ست وجود دارد که در ادامه مطالعه خواهید کرد.

دقت در اجرای فروت ست بعد از برداشت انار

فروت ست بعد از برداشت انار، تنها حدود ۱۰ درصد است و بطور معمول اثری هم که دارد، کم است. در واقع با اهمیت‌ترین قدم در فروت ست انار از زمان رشد برگ‌های اولیه تا قبل از تشکیل گل‌های انار یعنی از اسفند تا اردیبهشت ماه انجام می‌شود و دقت کنید که ۶۰ درصد برنامه فروت ست انار در این تاریخ اجرا خواهد شد. بعد از تشکیل میوه‌های انار نیز بهتر است برای افزایش درشت شدن و کیفیت میوه‌ها فروت ست انار اجرا شود که این زمان از اردیبهشت تا خرداد ماه است.

با مطالعه مقاله “فروت ست انگور، انار و کیوی” اطلاعات خود را در مورد فروت ست افزایش دهید.

کود‌های زیستی (کود میکروبی)

کود‌های میکروبی از جمله کود‌های دوست‌دار محیط‌زیست هستند که شرایط خاک را از نظر ساختمان و pH خاک و عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان بهبود ‌می‌بخشند و به جذب بهتر عناصر توسط ریشه نیز کمک می‌کنند. در بحث باغات و نکات پس از برداشت انار، مصرف کودهای میکروبی مانند باکتری‌ها در طول فصل خواب درختان اثرات بسیار مطلوبی برای باغ داشته و پیشنهاد می‌کنیم که باکتری‌ها را در مدیریت تغذیه زمستانه فراموش نکنید.

برای آشنایی کامل با کودهای زیستی یا میکروبی مقاله آموزشی “شناخت انواع کود میکروبی و کود زیستی” را مطالعه کنید.

کود‌های جامد دیرحل یا ‌آهسته‌رهش

پس از برداشت انار نباید از کودهایی که سریعا در آب حل ‌می‌شوند، استفاده کرد چون این کودها سریعا از دسترس ریشه خارج شده و نیاز ریشه‌ها تامین نخواهد شد. بنابراین توصیه می‌شود که از کودهای دیرحل یا ‌آهسته‌رهش (یعنی به تدریج حل می‌شوند) استفاده کنید که این نوع کودها برای حلالیت نیاز به فعالیت باکتری‌های مفید خاک دارند. کودهای سوپرفسفات تریپل، سولفات پتاسیم گرانول (سنگی)، دی‌آمونیوم فسفات و گوگرد از جمله کودهایی هستند که باید در پاییز و زمستان مصرف شوند و چون جامد بوده، باید در فصل خواب درخت استفاده شوند که تا شروع فصل رشد و آغاز فعالیت ریشه، حلالیت در خاک صورت گرفته باشد.

پیشنهاد می‌شود که مقدار مصرف این کودها بر اساس آزمایش خاک و نوع گیاه و سن و شرایط اقلیمی تعیین شود.

آبیاری و هرس پس از برداشت انار

در تمام باغات میوه، بعد از برداشت چند اقدام با اهمیت می‌تواند به مدیریت فصل آینده باغ شما کمک کند.

آبیاری

طی سال‌های گذشته به دلیل کاهش بارش‌ها در مناطقی که انار کشت می‌شود، بحث تامین رطوبت کافی در خاک نیز مطرح است. شاید برخی افراد تصور کنند که در زمان خواب یا رکود درخت نباید آبیاری داشته باشید اما این تصور درست نیست. چرا که زمان کلیدی توسعه ریشه‌ها موقعی است که درخت رشد رویشی کمی در بخش هوایی دارد اما ریشه‌ها فعال‌اند و قطعا برای رشد و توسعه نیازمند رطوبت هستند. پس دقت کنید که طی پاییز و زمستان نیز در صورت لزوم، آبیاری بموقع در باغات انار داشته باشید و خاک خشک نشود. در صورت بارندگی‌ها در باغات انار از جمع شدن رطوبت در اطراف طوقه درخت جلوگیری کنید و آبیاری بیش از حد یا سنگین نیز نداشته باشید.

هرس

برای همه درختان میوه از جمله انار نباید از بحث هرس براحتی بگذرید، زیرا عملیات هرسِ درست و اصولی به بهبود رشد فصل بعد و تشکیل میوه‌های باکیفیت کمک زیادی می‌کند. متاسفانه در بسیاری موارد افراد توجهی به هرس درست درختان انار نداشته و غیر‌اصولی تمام رشد شاخه‌ها را در پروسه هرس قطع می‌کنند.

اولین گام در هرسِ بعد از برداشت انار، حذف شاخه‌های بیمار و آفت زده است، همچنین شاخه‌هایی که مانع رشد جدید شده و یا مانع رسیدن نور به میوه‌های داخل تاج هستند، نیز باید قطع شوند. نکته مهم دیگر این است که قطع شاخه‌ها نباید منجر به از دست دادن جوانه‌های رویشی و زایشی فصل بعد شود و در بحث هرس حتما به جوانه‌ها توجه کافی داشته باشید. از آنجاییکه درخت انار پاجوش زیادی تولید می‌کند در زمان هرس باید به این مسئله نیز دقت کنید و اگر درختان انار در باغ یک تنه داشتند، باید تمام پاجوش‌ها قطع شوند اما اگر چند تنه داشته باشند، تنه‌های اصلی حفظ شده و پاجوش‌های اضافی قطع شوند. زمان هرس درختان انار بطور معمول در اوایل بهمن ماه و قبل از بیدار شدن درختان انار است.

بهداشت باغات پس از برداشت انار

پس از برداشت انار توجه خاصی به بهداشت باغ داشته باشید، از این جهت که اگر موارد بهداشتی در باغ انار پس از برداشت رعایت نشود منجر به طغیان آفات و بیماری‌‍‌ها در سال آینده خواهد شد.

از جمله اقدامات مهم برای کاهش آفات و بیماری‌هایی که زمستان گذرانی دارند، جمع کردن باقیمانده میوه‌ها، برگ‌ها و شاخه‌ها در زمان درست است. بسیاری از این عواملِ مشکل ساز، اگر بقایا سریع جمع شوند بجای استقرار در باقیمانده‌های روی سطح زمین، استقرارشان روی درختان اصلی خواهد بود و همین مسئله برای فصل بعد مشکلات زیادی را بوجود می‌آورد. پس توصیه ضروری این است که بقایای حاصل از برداشت انار را طی پاییز در باغ نگه دارید و در واقع به عنوان تله از آن‌ها استفاده کنید و پس از سپری شدن زمستان گذرانی آفات و بیماری‌ها، بقایا را از باغ خارج کنید (جمع آوری بقایای هرس هم شامل این مورد می‌شود) و به جمع آوری بموقع هم دقت داشته باشید که قبل از آغاز زمستان و شروع گرما باشد.   

چند نکته برای سرمازدگی درختان بعد از برداشت انار

مقاومت درخت انار به سرما و یخ زدگی در زمستان بسته به رقم متفاوت است و متاسفانه زمستان‌های خیلی سرد می‌تواند درخت انار را تا مرز نابودی ببرد. اگر دماهای پایین پیش‌بینی شده باشند ‌می‌توانید با چند راهکار تا حدودی از خسارت سرما و یخ زدگی در زمستان بکاهید.

• اقدامات مدیریتی برای تغذیه و آبیاری در جهت کنترل رشد رویشی و ورود به خواب برای درختان انار.
• استفاده از وسایل گرمایشی برای افزایش دمای باغ و شبیه سازی باد با استفاده از فن‌های قدرتمند برای جلوگیری از تجمع هوای سرد

چند سوال رایج باغداران برای پس از برداشت انار

• آیا پس از برداشت انار باید آبیاری انجام شود؟

پس از برداشت باید به رطوبت خاک باغ دقت داشته باشید تا برای رشد و توسعه ریشه‌ها در زمان خواب درختان رطوبت کافی در خاک وجود داشته باشد اما از آبیاری‌های سنگین در زمان خواب خودداری کنید تا طوقه و ریشه‌ها آسیب نبینند.

• بهترین کود برای درخت انار در زمان خواب چیست؟

کودهای توصیه شده برای زمان خواب درختان انار، کودهای میکروبی و آهسته‌رهش است تا در طول فصل رشد بتدریج و با فعالیت باکتری‌های موجود در کودهای میکروبی در اختیار ریشه‌ها قرار بگیرد.

• زمان محلول پاشی درخت انار چه موقع است؟

محلول پاشی کودهای فروت ست بعد از برداشت انار سهم کمی دارد و بیش ترین محلول پاشی برای فروت ست انار در زمان تشکیل برگ‌های اولیه و قبل از تشکیل گل‌های انار است.

نگارش و تالیف: تیم تحقیق و توسعه دایان (شرکت دانش بنیان خوشه پروران زیست فناور). نشر این مطلب با ذکر منبع بلامانع است.