۱.مقدمه
ریزش طبیعی برگ پسته قبل از خواب درخت ( خزان برگ پسته ) مشکلی ندارد اما اگر در طول فصل رشد، شاهد ریزش برگ پسته هستید، این مسئله را جدی بگیرید!
ریزش برگ پسته طی فصل رشد، یکی از مهم‌ترین مسائلی است که در مناطق پسته‌کاری کشور مشاهده میشود. توجه داشته باشید که دلایل مختلفی از جمله آفات و بیماری‌ها، عدم تغذیه اصولی و درست، انواع تنش‌ها (خشکی، شوری، گرما و غرقابی) و محلول پاشی های نادرست باعث ریزش برگ پسته میشود. عدم توجه به ریزش برگ پسته چه در طول فصل رشد و چه زودتر از زمان خزان درخت باعث کاهش عملکرد در سال جاری و آینده خواهد شد.
این مطلب بر اساس تجربیات پسته‌کاران بزرگ و با تجربه و همچنین بر اساس مقالات روز دنیا در زمینه ریزش برگ پسته نگارش شده است. ما در این مطلب تجربیات کشاورزان با تجربه و دانش را برای شما جمع‌آوری کرده‌ایم.
۲. ریزش برگ از تشکیل میوه تا استخوانی شدن پوسته
دلیل ۱
محلول پاشی بی‌موقع و نامناسب و با غلظت بسیار زیاد کودها و سموم از زمان تشکیل میوه تا استخوانی شدن پوسته یک دلیل مهم ریزش برگ پسته در این مرحله است. توجه داشته باشید که محلول‌پاشی نادرست گاهی بطور ناگهانی باعث سبز خشک شدن برگ ها و سپس ریزش میشود و گاهی ابتدا باعث سوختگی برگ‌ها شده و در صورت زیاد بودن غلظت کود یا سم پس از سوزاندن برگ منجر به ریزش برگ های پسته میشود.
راه حل :
۱.محلول پاشی در زمان درست و با غلظت مناسب انجام شود. ۲. از محلول پاشی در زمان گرمای زیاد خودداری کنید. ۳. نوع کودی که محلول پاشی می‌کنید نیز میتواند باعث ریزش برگ ها شود. توصیه کودی را از کارشناسان معتمد بخواهید و یا می توانید از برنامه غذایی پسته دایان استفاده کنید.
دلیل ۲
از دلایل مهم ریزش برگ پسته در اواخر بهار تا اوایل تابستان، بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی است که آب و هوای خنک بهار و تابستان‌های معتدل اغلب باعث شدید شدن این بیماری میشود. این بیماری به سیستم آوندی گیاهان حمله کرده و با مسدود کردن بافت چوبی و جلوگیری یا کاهش انتقال آب از ریشه‌ها به برگ‌ها به درخت تنش وارد کرده و باعث ریزش برگ‌ها و مرگ ناگهانی درخت میشود.
راه حل
۱. استفاده از پایه های مقاوم به ورتیسیلیوم (مانند P. integerrima). ۲. طی مرحله رشد مغز پسته، درختان را از نظر پژمردگی ورتیسیلیومی بررسی کنید و درختان بسیار آلوده را حذف کنید.
۳. ریزش برگ پسته در مرحله پر شدن مغز
دلیل ۱ : شوری آب و خاک
شوری خاک یکی از مشکلات اصلی باغ پسته بوده که میتواند طی مراحل مختلف رشدی مانند مرحله پر شدن مغز پسته مشکل‌ساز باشد. شوری باعث میشود تا سدیم و کلر که توسط ریشه‌ها جذب شده، در برگ‌ها تجمع و منجر به خشک شدن برگ‌ها از حاشیه شده و در نهایت خشک شدن کامل برگ و ریزش اتفاق می‌افتد. در صورت عدم‌توجه به شوری مخصوصا طی مراحل مهم، شاهد ریزش برگ‌ها خواهیم بود و در نهایت عملکرد محصول به شدت کاهش می‌یابد.
راه حل
در مقاله ” پنج راهکار کاهش شوری در باغ پسته ” به طور کامل توضیح داده شده است. حتما بررسی بفرمائید.
۱.برای کاهش شوری خاک هر سال از گوگرد در خاک استفاده کنید. گوگرد باعث اسیدی‌تر شدن خاک و همچنین کاهش خسارت شوری خاک میشود.
۲. استفاده از کودهای میکروبی ( کودهای زیستی حاوی باکتری‌های تأمین کننده عناصر دایان ) میتواند به بهبود شرایط خاک شور کمک کند. ۳. استفاده از مالچ برای کاهش تبخیر از سطح خاک و جلوگیری از افزایش شوری خاک.
دلیل ۲ : گرمای شدید
گرما شدید طی مرحله پر شدن مغز پسته دلیل دیگر ریزش برگ پسته در فصل تابستان است. در اغلب مناطق پسته‌کاری با موج گرمایی و دمای بسیار بالا تابستان و طی مرحله پر شدن مغز پسته در باغ مواجه هستیم و همین اتفاق باعث سوختگی و خشک شدن برگ و در نهایت ریزش برگ‌ها میشود.
راه حل
۱.آبیاری منظم و کافی باغ پسته جهت جلوگیری از وارد شدن تنش به درخت و خشک شدن برگ‌ها. ۲. کشت گیاهان پوششی بین ردیف‌های باغ، نگه‌داشتن بقایای کشت قبلی در سطح خاک، جمع‌آوری گیاهان وجین شده و علف‌های هرز و قرار دادن آن‌ها بین ردیف‌های کشت در باغات پسته جهت کاهش تبخیر از سطح خاک و وارد شدن تنش خشکی به پسته. ۳. در صورت امکان، از سیستم‌های اسپری آب جهت کاهش گرما در باغ پسته استفاده شود.
دلیل ۳ : مصرف بیش از حد برخی کودهای شیمیایی
همانطور که کمبود کود در پسته مشکلاتی به دنبال دارد، مصرف بیش از حد کودها هم منجر به بروز مشکلاتی زیادی از جمله ریزش برگ پسته خواهد شد. مصرف بیش از حد کودها مانند اوره در مراحل مهم رشدی از جمله پر شدن مغز یکی از دلایل ریزش برگ پسته است. باید بدانیم که رعایت تعادل عناصر غذایی در بحث تغذیه پسته بسیار مهم است و سعی کنیم همواره این مسئله را در کوددهی پسته رعایت کنیم.
راه حل
۱.تغذیه و کوددهی یک علم تخصصی است و آن را ساده نگیرید. اشتباه در مصرف کود خسارات جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت و میتواند باعث کاهش شدید محصول شود. لذا پیشنهاد میشود از برنامه غذایی متناسب با شرایط باغ پسته خود استفاده کنید. این برنامه غذایی توسط تیم تخصصی تغذیه گیاهی دایان نگارش میشود.
برای اطلاعات بیش‌تر به مقاله تغذیه و کوددهی در باغ پسته مراجعه فرمایید.
دلیل ۴ : بیماری بلایت آلترناریایی
بیماری بلایت آلترناریایی که از جمله علائم مهم آن لکه‌های روی پوست میوه و ریزش برگ‌های درخت پسته است. این ریزش برگ در اواسط تابستان مشاهده شده و در صورت شدید بودن بیماری ریزش برگ هم بیش‌تر شده، درخت ضعیف میشود و عملکرد هم بشدت کم خواهد شد.
راه حل
۱.در مناطقی که رطوبت بالاست از کاشت پسته خودداری نمائید. ۲. اگر این بیماری جدی است، برنامه آبیاری را تنظیم کرده و از ماندابی و راکد شدن آب جلوگیری کنید. ۳. در باغ‌هایی که این بیماری در آخر فصل مشکل‌ساز میشود، برداشت را در صورت امکان زودتر انجام دهید. ۴. کنترل شیمیایی مانند سم پیراکلواستروبین + بوسکالید.
دلیل ۵ : طغیان پسیل پسته
پسیل پسته از جمله آفات مهمی است که در صورت طغیان در باغ پسته باعث آسیب شدید به درخت و ریزش برگ‌ها پس از تشکیل میوه میشود. تغذیه حشره کامل پسیل از شیره پرورده درخت پسته، ماده سفیدی ترشح می‌کند که در مجاورت هوا خشک شده و در اصطلاح محلی به آن شیره خشک می‌گویند. پسیل پسته با تغذیه از شیره پرورده باعث ضعف درخت، ریزش برگ و جوانه، تولید میوه‌های کوچک و افزایش درصد پوکی و عدم خندانی پسته میشود.
راه حل
۱. کنترل شیمیایی با سمومی مانند موونتو و محلول‌پاشی گوگرد. ۲. رعایت بهداشت باغ پس از هرس و در پاییز و زمستان. ۳. شستشوی مکرر درختان پسته در زمان حضور پسیل
۴. ریزش برگ قبل از برداشت
دلیل ۱
ریزش برگ‌ها قبل از برداشت پسته به دلیل رقابت بین برگ‌ها برای جذب مواد غذایی اتفاق می‌افتد. در این زمان چون خوشه‌ها در حال پر شدن هستند، تامین مواد غذایی برای برگ‌ها با مشکل مواجه شده و در صورت عدم توجه به تغذیه صحیح پسته، برگ‌های اطراف خوشه‌ها زرد شده و می‌ریزند.
راه حل
۱.عدم مصرف بیش از حد کودها (مخصوصا کود اوره) قبل از برداشت پسته. ۲. رعایت اصول تغذیه طی فصل رشد پسته و استفاده از برنامه غذایی مناسب پسته .
دلیل ۲
بلایت جوانه یا خوشه پسته که یکی از عوامل آن قارچ Botryosphaeria dothidea است، باعث آلودگی روی برگ‌ها به صورت علائم سیاه کوچک شده که افزایش شدت بیماری باعث بلایت و ریزش برگ‌ها میشود.
راه حل
۱.استفاده از قارچ‌کش ( مانند سم فلوپیرام + تبوکونازول ) ۲. رعایت بهداشت باغ پس از هرس و در پاییز و زمستان.
دلیل ۳
علائم اولیه بیماری لکه‌برگی سپتوریایی که عامل آن قارچ Septoria sp. است، ایجاد لکه نکروزه روی برگ پسته است که در طول فصل افزایش یافته و در نهایت منجر به ریزش برگ پسته قبل از برداشت شده که در این صورت ذخیره درخت برای فصل خواب به شدت کم خواهد شد.
راه حل
۱.استفاده از قارچ‌کش ( مانند مانکوزب ). ۲. رعایت بهداشت باغ پس از هرس و در پاییز و زمستان.
۵. ریزش برگ بعد از برداشت
دلیل ۱
سمپاشی با قارچ‌کش‌هایی مانند اکسی کلرور مس یکی از دلایل ریزش برگ پسته پس از برداشت است. پسته‌کاران عزیز توجه داشته باشید که پس از برداشت پسته، فقط در صورت ضرورت از این سموم استفاده کنید تا شاهد ریزش برگ‌ها نباشید. اگر ریزش زودهنگام برگ در این زمان اتفاق بیفتد، درخت ذخیره کافی برای ورود به فصل خواب را نداشته و با مشکلات زیادی از جمله ریزش جوانه ها و عدم تشکیل میوه مناسب در سال بعد روبرو خواهد شد.
راه حل
۱.عدم استفاده بی‌دلیل از قارچ‌کش‌ها یا سموم دیگر پس از برداشت. ۲. مشورت با گیاهپزشک معتمد برای مصرف سموم
دلیل ۲
انواع تنش‌ها طی فصل رشد مانند تنش گرما شدید و خشکی باعث پیری زودرس برگ‌ها شده و ممکن است ریزش برگ پسته زودتر از زمان خواب درخت اتفاق بیفتد. در صورت ریزش زودهنگام برگ پسته بعد از برداشت محصول و قبل از خواب، درخت ذخیره کافی برای ورود به فصل خواب را نداشته و جوانه های درخت در فصل آینده بسیار ضعیف خواهند بود.
راه حل
۱.رعایت برنامه آبیاری منظم و کافی از ابتدای فصل رشد تا بعد از برداشت و جلوگیری از وارد شدن تنش خشکی به پسته. ۲. رعایت اصول صحیح عملیات باغی (هرس اصولی و تغذیه مناسب) جهت جلوگیری از تنش گرما در تابستان و پیری زودرس برگ‌ها.
دلیل ۳
برداشت دیرهنگام محصول باعث ضعیف شدن برگ‌های پسته، اتمام ذخیره برگ و در نهایت ریزش برگ‌ها میشود. چه در پسته و چه در درختان میوه دیگر، برداشت به موقع محصول حائز اهمیت است از این نظر که پس از برداشت هم درخت باید برای فصل خواب آماده بوده و ذخیره برگی کافی داشته باشد تا به ریشه‌ها انتقال دهد.
راه حل
۱.برداشت به موقع محصول و توجه به ذخیره برگ‌ها برای ورود به فصل خواب. ۲. تغذیه صحیح طی فصل رشد و استفاده از برنامه غذایی مناسب پسته پس از برداشت.
همچنین برای اطلاعات بیش‌تر به مقاله نکات اجرایی پس از برداشت پسته مراجعه فرمایید.
این مطلب توسط تیم تحقیقاتی دایان تألیف شده است.استفاده از مطالب برای نشر علم و آگاهی با ذکر منبع و درج لینک مانعی ندارد.