۱.مقدمه
همه ما در باغ پسته به دنبال تولید پستههای با کیفیت هستیم. این کار هم عملکرد باغ را بالا میبرد و هم پستههای تولیدی بازارپسندی بهتری داشته و با قیمت بیشتری به فروش میروند. آفتاب سوختگی عارضه ای است که در مناطق گرم پسته کاری بسیار مشاهده میشود و میتواند عملکرد را به شدت کاهش دهد. برای رفع آفتاب سوختگی پسته و یا پیشگیری از آن، ادامه مطلب را مطالعه کنید.
آنچه در این مقاله میخوانید!
آفتاب سوختگی پسته چیست؟
با گرم شدن هوا بویژه در ماههای تیر و مرداد ( دمای بالای ۴۰ درجه سانتیگراد ) این عارضه در باغ ظاهر میشود. میوههای آسیب دیده عموماً دارای لکهی سیاه روی سطح پوست پسته میباشند که به آسانی در میان خوشههای پسته از دور قابل تشخیصاند. جنین میوه اکثراً در این عارضه سقط شده و میوه پوک شده و پوست میوه چروکیده میشود. در میان ارقام مختلف پسته ارقام فندقی و ممتاز حساستر و رقم اکبری نسبت به این عارضه مقاوم تر هستند. میزان خسارت در میوههای که به طور ناگهانی در معرض تابش نور خورشید قرار میگیرند به مراتب بیشتر از میوههایی است که به تدریج افزایش دما را دریافت کرده اند.
عوامل موثر در آفتاب سوختگی پسته
۱- گرمای شدید، شدت تابش و مداومت تابش نور شدید خورشید
۲- نازک بودن ضخامت پوست پسته
۳- پایین بودن میزان رطوبت محیط و عدم آبیاری صحیح
۴- از بین بردن پوششهای روی خاک از جمله علف های هرز
۵- انجام عملیات هرس غیر اصولی و سنگین
۶- رعایت نکردن فاصله درختان روی ردیف و بین ردیف
۷- خسارات آفات و بیماریها که باعث صدمه دیدن پوست میوه میشود و . . .
نکات کلیدی برای کاهش آفتاب سوختگی پسته
نکته اول: استفاده دورهای از کلسیم: میوه پسته به علت بافت استخوانی نیاز بیشتری به کلسیم دارد. در نتیجه با تأمین کلسیم مورد نیاز برای گیاه و میوه توسط محلول پاشیهای دورهای می توان بافت مقاوم تری ایجاد نمود که نتیجه آن مقاومت بیشتر آفتاب سوختگی پسته است.
نکته دوم: حفظ پوششهای گیاهی روی سطح خاک: پوششهای گیاهی روی سطح خاک را، بعد از وجین روی سطح خاک باقی بگذاریم این کار باعث میشود بازتاب کمتری از سطح خاک صورت پذیرد و طول موجهای مختلف، جذب پوشش روی سطح باغ شده و بازتاب مخرب و در نتیجه آفتاب سوختگی پسته کاهش یابد.
نکته سوم: استفاده از سیلیکات پتاسیم: سیلیسیم در سلولهای سطحی میوه و برگ تجمع یافته و باعث افزایش مقاومت نسبت به عوارض مختلف از جمله آفتاب سوختگی پسته خواهد شد.
نکته چهارم: آبیاری منظم و حفظ رطوبت در باغ: آبیاریهای منظم باعث میشود رطوبت در فضای باغ حفظ شود که باعث کاهش طول موجهای مضر خواهد شد. این عمل کمک خواهد کرد تا عارضه آفتاب سوختگی پسته کاهش یابد.
نکته پنجم: مدیریت آفات و بیماریها: آفات و بیماریهای مختلفی از طریق ضربه وارد کردن به سطح پوست باعث کاهش مقاومت میوه و در نتیجه افزایش حساسیت به آفتاب سوختگی خواهد شد.
نکته ششم: هرس درست و اصولی: گاهی مشاهده شده که باغداران با هرسهای غیر اصولی باعث آسیب رساندن به درخت خواهند شد. نور باید با نسبت مشخص و معینی وارد کانوپی ( شاخ و برگ ) گیاه شود. هرسهای سنگین باعث می شود تا شاخههای بارده در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار گیرند که باعث تشدید آفتاب سوختگی در پسته خواهد شد.
نتیجه گیری
یکی از نکات مهم در میزان عملکرد، توجه ویژه به حفظ سلامت و کیفیت میوه است. این مهم با رعایت نکات تغذیهای و استفاده صحیح و اصولی از کود و رعایت نکات بهداشت باغ حاصل خواهد شد. البته قابل ذکر است که میزان آفتاب سوختگی پسته تحت تاثیر فاکتورهای دیگری از جمله ژنتیک، رقم و اقلیم قرار میگیرد. ما فقط میتوانیم اثرات سوء ناشی از فاکتورهای بیان شده را تقلیل دهیم نه اینکه بخواهیم آنها را کامل حذف کنیم!
به طور کلی نکات قابل ذکر جهت کاهش عارضه آفتاب سوختگی پسته به شرح ذیل است.
۱. میزان آبیاری صحیح و درست
۲. تغذیه صحیح و استفاده از کودهای حاوی سیلیکات پتاسیم ( سیلیکون دایان ) و کلسیم ( کلسیم وافر دایان )
۳. زمانبندی درست مصرف کود و توجه ویژه به برنامه غذایی اختصاصی برای باغ
۴. هرس اصولی و صحیح
۵. مدیریت آفات و بیماری ها
اگر قرار باشد یک اتومبیل حرکت کند، باید استارت درست باشد تا موتور را تحریک کند. باید بنزین داشته باشد تا موتور را روشن کند. باید رادیاتور آب داشته باشد تا با حرکت فنها موتور را خنک کند. لاستیکها باد داشته باشند تا با سرعت مناسب حرکت کنند. حتی برفپاککن درست باشد تا در زمان باران جلو دید راننده گرفته نشود. هر کدام از این موارد و بسیاری از موارد دیگر اگر درست کار نکند، حرکت اتومبیل مختل خواهد شد. بنابراین باید عوامل بسیاری کنار هم به درستی قرار بگیرند تا نتیجه مطلوبی حاصل شود.
در کشاورزی نیز باید عوامل مختلفی مدیریت آبیاری، مدیریت آفات و بیماریها، مدیریت صحیح تغذیه و … به درستی در کنار هم رعایت شوند تا عملکرد مطلوب و قابل تحسینی حاصل شود. در طول این مسیر کارشناسان دلسوز دایان در واحد علمی و آموزشی همراه و خدمتگذار شما هستند.
این مطلب توسط تیم تحقیقاتی دایان تألیف شده است.استفاده از مطالب برای نشر علم و آگاهی با ذکر منبع و درج لینک مانعی ندارد.
سوالات متداول کشاورزان در ارتباط با آفتاب سوختگی پسته
آفتاب سوختگی پسته چه اثرات منفی خواهد داشت؟
- عارضه آفتاب سوختگی پسته باعث از بین رفتن مقاومت پوست پسته در برابر آفات و عوامل بیماریزا شده و در نتیجه عملکرد در باغات پسته را کاهش خواهد داد. آفتاب سوختگی پسته همچنین احتمال سقط جنین و پوکی پسته را به شدت افزایش میدهد.
چه روشهایی جهت رهایی از آفتاب سوختگی پسته پیشنهاد میدهید؟
- استفاده درست از کودها از جمله سیلیکون دایان و کلسیم وافر دایان
- هرس صحیح و اصولی باغ
- آبیاری منظم
آفتاب سوختگی پسته چگونه قابل تشخیص است؟
- وجود لکههای سیاه رنگ سطحی در بافت پوسته از دور قابل تشخیص هستند. این لکهها باید در قسمت بالایی و در جهت نور مستقیم خورشید قرار داشته باشد.
تفاوت ظاهری آفتاب سوختگی پسته و پوسیدگی میوه پسته چیست؟
- اکثر بیماریهای قارچی که به صورت پوسیدگی ظاهر میشوند عمدتاً دارای بوی نامطبوع بوده و باعث لزج شدن بافت خواهند شد. اما آفتاب سوختگی پسته، پوست را درگیر میکند و نسبت به بیماری های قارچی تا حدود زیادی قابل تفکیک است.
آیا روشی برای پیشگیری از آفتاب سوختگی وجود دارد؟
- بله شما میتوانید هنگام احداث باغ با رعایت فاصله درست و صحیح علی رغم استفاده مناسب از نور باعث کنترل این عارضه شوید. همچنین هرس مناسب و محلول پاشی سیلیکون و کلسیم نیز در زمان مناسب میتواند باعث پیشگیری از آفتاب سوختگی پسته شود.
کلسیم و سیلیکات پتاسیم چگونه میتواند باعث جلوگیری از آفتاب سوختگی پسته شود؟
- استفاده دوره ای از کلسیم وافر دایان و سیلیکون دایان باعث خواهد شد تا بافت های پوست پسته دیواره سلولی منسجمتری داشته باشد و مقاومت پوسته را نسبت به تابش و مدت تابش افزایش دهد.
چرا باید بقایای گیاهی را بعد از وجین روی سطح خاک باغ باقی گذاشت؟
- بقایای گیاهی باعث اختلال در بازتاب نور از سطح خاک خواهند شد. به همین علت پیشنهاد میشود در باغاتی که احتمال آفتاب سوختگی پسته بالاست بقایای گیاهی را پس از وجین روی سطح خاک باغ، باقی بگذارید.