آنچه در این مقاله می‌خوانید!
1. مقدمه
عدم توجه به نکات اجرایی پس از برداشت هلو و شلیل، منجر به ضعیف شدن درختان، کاهش گل و عملکرد سال آینده باغ شما باغدار عزیز خواهد شد.
همانطور که می‌دانید برداشت محصول درختان هلو و شلیل بسته به رقم، از اوایل خرداد تا اواخر مردادماه ادامه دارد و پس از برداشت باید نکات مهمی را به دلیل تکمیل گل سال بعد و حفظ قدرت درختان انجام دهید. با آغاز خواب درخت در پاییز و شروع فصل زمستان نیز، باغداران محترم باید اقدامات نگهداری و رسیدگی به باغات را تا شروع فصل بهار حتما مورد توجه قرار دهند و از انجام عملیات غیرضروری خودداری کنند تا باعث صدمه به باغ نشوند.
در این مقاله عملیات پس از برداشت در باغ هلو و شلیل مورد بررسی دقیق و اصولی قرار گرفته است. صرف چند دقیقه زمان برای این مطلب به شما باغدار عزیز کمک می‌کند تا در آینده با مشکلات مدیریت باغ خود مواجه نباشید. ما در تیم آموزشی دایان همواره در کنار شما هستیم تا بهترین نتیجه را بگیرید.
ما در این مطلب تجربیات باغداران با تجربه و دانش را برای شما جمع‌آوری کرده‌ایم.
۲. آبیاری پس از برداشت هلو و شلیل
عدم آبیاری بعد از برداشت محصول منجر به کاهش جوانه گل سال بعد و عملکرد هلو و شلیل خواهد شد. برداشت محصول هلو و شلیل بسته به رقم از اوایل خرداد تا اواخر مردادماه ادامه دارد و آبیاری پس از برداشت برای هلو و شلیل بسیار حائز اهمیت است. توجه به شرایط دمایی و رطوبت نسبی منطقه باغات هلو و شلیل نقش مهمی در میزان آبیاری این درختان دارد. برخلاف درختان دانه‌دار، آبیاری هلو و شلیل پس از برداشت تا زمان خواب درخت ادامه دارد و با شروع خواب، میزان آبیاری کم خواهد شد. باغداران عزیز از آبیاری سنگین این درختان در تمام طول سال خودداری کنند زیرا هلو و شلیل بسیار به غرقابی بودن خاک حساس هستند و تحت هیچ شرایطی قادر به تحمل این وضعیت نیستند و سریعا از بین می روند.
۳.تغذیه و کود پس از برداشت هلو و شلیل
عدم کوددهی و تغذیه پس از برداشت در هلو و شلیل منجر به ضعیف بودن جوانه‌های گل سال بعد و یا ریزش آنها و رشد ضعیف درخت می‌شود. فروت ست به عنوان تغذیه برگی و اختلاط کودها با خاک به عنوان تغذیه ریشه‌ای پس از برداشت هلو و شلیل انجام می‌شود.
فروت ست پس از برداشت هلو و شلیل:
یکی از مهمترین مراحل تغذیه‌ای در باغات هلو و شلیل، فروت ست پس از برداشت است. برگ درختان هلو و شلیل به علت برداشت در تابستان قطعا تا انتهای تابستان سبزینگی دارد که نشان‌دهنده فعالیت برگ‌ها و انتقال مواد غذایی از برگ به جوانه‌ها و ریشه است. با عملیات فروت ست پس از برداشت می‌توانیم به تقویت جوانه‌های هلو و شلیل کمک کنیم. اما نکته مهم این است که فروت ست برای ارقام هلو و شلیل که قبل از ۱۵ مرداد برداشت می‌شوند محلول‌پاشی کود فروت ست باید بعد از ۱۵ مرداد انجام شود. ولی در ارقامی که پس از ۱۵ مرداد برداشت می‌شوند باید بلافاصله پس از برداشت کوددهی فروت ست انجام شود. برای اطلاعات بیشتر در مورد فروت ست مقاله ” فروت ست درختان میوه ” را مطالعه کنید.
اختلاط کودها با خاک پس از برداشت هلو و شلیل:
پس از برداشت هلو و شلیل و بعد از مصرف فروت ست، باید از سایر کودهایی که در ذیل گفته شده استفاده شود.
- کودهای زیستی هدف دار ( کود میکروبی )
این کودها دارای باکتری‌هایی هستند که با فعالیت خود در خاک باعث حلالیت عناصر غذایی می‌شوند.
- کودهای جامد دیرحل یا آهسته‌رهش
کودهای جامد دیرحل یا آهسته رهش به تدریج حل شده و به فعالیت باکتری‌های مفید خاک برای حلالیت نیاز دارند. پس بهتر است در فصل خواب درخت استفاده شود که تا اوایل بهار و شروع فعالیت ریشه حلالیت مناسبی صورت گرفته باشد.
- کود گوگرد
اگر گوگرد در فصل پاییز و زمستان استفاده شود باکتری‌ها در زمان مناسب فرایند اکسیداسیون را بر روی گوگرد ایجاد کرده و فرصت کافی برای حلالیت آن وجود دارد.
۴. بهداشت باغ پس از برداشت هلو و شلیل
عدم رعایت نکات لازم در بهداشت باغ پس از برداشت هلو و شلیل منجر به طغیان آفات و بیماریها در همان سال و سال آینده خواهد شد که این مسئله باعث کاهش تولید و عملکرد درختان هلو و شلیل در سال بعد می‌شود. با توجه به اینکه برداشت تمام ارقام هلو طی فصل گرم انجام می‌گیرد، قطعا جمعیت آفات و بیماریها طی این دوران زیاد بوده و باید اقدامات لازم برای کنترل صورت گیرد. پس از برداشت هلو و شلیل حتما مبارزه شیمیایی برای کنترل بیماری‌های قارچی و آفات انجام شود. اما نکته مهم مدیریت بقایای میوه‌ها و علف‌های هرز در باغ است.
از جمله راه‌های کاهش جمعیت بیماریها و آفات پس از برداشت، جمع‌آوری بقایای میوه، برگ و شاخه‌ها در باغ هلو و شلیل است. اما زمان جمع‌آوری بقایا بسیار مهم است. بقایای باقیمانده مانند میوه‌ها نباید بسرعت جمع شوند. بعد از برداشت هلو و شلیل (بسته به رقم از اوایل خرداد تا اواخر مردادماه) آفات و بیماریها در بقایای گیاهی مستقر شده و بهتر است پس از برداشت هر رقم بعد از حدودا یک ماه، بقایا را جمع‌آوری و معدوم کنید. اگر بقایا سریعا جمع شود آفت و بیماری در فضاهایی در باغ استقرار یافته که مبارزه با آنها سخت و گاهی غیرممکن است. پس می توان از بقایای داخل باغ به عنوان تله استفاده کرد و پس از استقرار آفات و بیماریها اقدام به جمع‌آوری کنید. البته جمع‌آوری به موقع بقایا بسیار حایز اهمیت است، بطوریکه در هلو و شلیل چون در اوایل مهرماه درختان به تدریج وارد خزان می‌شوند معمولا قبل از ورود به خواب این بقایا جمع‌آوری خواهند شد.
۵. مبارزه با آفات و بیماریها پس از برداشت هلو و شلیل
به دلیل برداشت هلو و شلیل طی فصول گرم سال، پس از برداشت محصول بسیاری آفات و بیماریها در باغ طغیان می‌کنند و در صورت عدم رعایت بهداشت باغ و مبارزه، در سال بعد جمعیت آنها افزایش یافته و محصول هلو و شلیل بسیار کم می‌شود.
- آفات
زمان مناسب مبارزه با آفات در فصول مختلف، متفاوت است. در باغ هلو و شلیل به دلیل برداشت در فصل گرم بای حتما مبارزه پس از برداشت انجام گیرد، در غیر اینصورت طغیان آفات را شاهد خواهید بود. برخی آفات نیز که زمستان گذرانی دارند می بایستی در زمستان یه سری سمپاشی انجام شود تا در فصل گرم جمعیت آفت زیاد نشود. نکته مهم در اینجا رعایت بهداشت باغ قبل از شروع فصل خواب درخت است.
- با کدام آفات هلو و شلیل در بهار و تابستان باید مبارزه کرد؟
بطور کلی مبارزه با آفات هلو و شلیل در زمان شکوفه‌دهی و فروت ست و پس از آن توصیه نمی‌شود زیرا آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به درخت وارد می‌کند. آفاتی که از ابتدا تا انتهای بهار به هلو و شلیل خسارت وارد می‌کنند اغلب سرشاخه‌خوارها، کرم‌های شاخه و سن و سنک‌ها هستند که باید پس از برداشت میوه با آنها مبارزه کرد، همچنین بهداشت باغ پس از برداشت رعایت شود. توجه داشته باشید که مبارزه با آفاتی که در خاک و زیر پوست درختان زمستان را می‌گذرانند، در زمستان امکان‌پذیر نیست و باید در بهار و تابستان با آنها مبارزه کرد. سمپاشی بدون هدف با نام سمپاشی زمستانه جهت مبارزه با آفات به کنترل آنها کمکی نمی‌کند بلکه فقط باعث آلودگی طبیعت و هزینه زیاد می‌شود.
- با کدام آفات هلو و شلیل در زمستان باید مبارزه کرد؟
مبارزه با شپشک‌ها و کنه‌ها که بر روی شاخه‌های هلو و شلیل زمستان‌گذرانی می‌کنند، به صورت مکانیکی و شیمیایی امکان دارد. نکته مهم این است که باید در روزهای آخر زمستان که هوا گرم‌تر است سمپاشی انجام شود. در اوایل یا اواخر پاییز یا در اوایل زمستان، سمپاشی موثر نیست. استفاده از روغن ولک در انتهای زمستان برای مبارزه با آفات بسیار موثر است هرچند میزان استفاده درست از آن باعث افزایش اثر سم و استفاده بیش از حد روغن ولک خطرات زیادی را دارد.
- بیماریها
مبارزه با بیماریها با توجه به قارچی یا باکتریایی بودن آنها متفاوت است. یخبندان زمستانه نیز نه تنها بیماریها را از بین نبرده بلکه به حفظ بیشتر آنها نیز کمک می‌کند. رعایت بهداشت باغ پس از برداشت هلو و شلیل مانند جمع‌آوری میوه، برگ و شاخه‌ها که بسیاری از آنها محل زمستان‌گذرانی بیماریها هستند، به کنترل برخی بیماری‌های هلو و شلیل مانند پوسیدگی آرمیلاریایی طوقه و ریشه و بیماری بلایت شاخه و پوسیدگی قهوه‌ای شکوفه کمک می‌کند.
استفاده از ترکیبات قارچ‌کش در روزهای گرم آخر زمستان می‌تواند به کاهش جمعیت فعال قارچ‌ها کمک کند. بهترین پیشنهاد قارچ‌کش‌های معدنی (شیمیایی) مثل ترکیبات مسی و ترکیب بوردو است. به میزان استفاده از این ترکیبات توجه شود زیرا استفاده با مقدار بالا بسیار خطرناک است. اما افزایش تعداد دفعات استفاده از قارچ‌کش بسیار موثرتر و منطقی‌تر خواهد بود.
۶.راه‌های کاهش خسارت یخ‌زدگی درخت در هلو و شلیل
کاهش دما به زیر ۱۰- درجه سانتیگراد طی زمستان باعث خسارت یخ‌زدگی درختان جوان هلو و شلیل شده و ممکن است از بین بروند. برای مقابله با یخ‌زدگی باید راهکارهایی را در مدیریت زمستانه هلو و شلیل در نظر بگیریم.
- اسپری برگی برخی ترکیبات سیگنالینگ در درختانی که خواب به تاخیر افتاده است، می‌تواند درختان هلو و شلیل را وادار به ریزش برگ کرد تا خواب آغاز شده و درخت با یخ‌زدگی‌های زمستانه مواجه نشود.
- استفاده از فن‌های قدرتمند برای شبیه‌سازی باد، در نتیجه از تشکیل تجمع هوای سرد جلوگیری خواهد شد.
- استفاده از وسایل گرمایش برای افزایش دما در باغ.
۷.نتیجه‌گیری
- عدم آبیاری پس از برداشت هلو و شلیل باعث کاهش جوانه گل سال بعد خواهد شد.
- از آبیاری‌های سنگین در زمستان خودداری شود زیرا بیماری‌های پوسیدگی طوقه و ریشه افزایش می یابند.
- کود فروت ست پس از برداشت و بر اساس برنامه غذایی هلو و شلیل برای تقویت جوانه گل سال بعد استفاده شود.
- در باغات هلو و شلیل، کوددهی زمستانه باید با استفاده از کودهای جامد دیرحل یا آهسته‌رهش انجام شود.
- بقایای میوه، برگ و شاخه‌ها در باغ هلو و شلیل جمع‌آوری شود تا جمعیت بیماریها و آفات بعد از برداشت و طی پاییز و زمستان کاهش یابد.
- در باغ هلو و شلیل مبارزه شیمیایی با شپشک‌ها و کنه‌ها در روزهای گرم آخر زمستان انجام خواهد شد.
۸.سوالات متداول کشاورزان در ارتباط با پس از برداشت هلو و شلیل
آیا پاییز و زمستان زمان مناسبی برای مبارزه با آفات و بیماری‌های باغ است؟
بله. آفات و بیماریها همانطور که در بهار و تابستان در باغ سیب، گلابی و به حضور دارند، در پاییز و زمستان هم وجود دارند و باید مبارزه اصولی طی فصل خواب نیز انجام شود. به توصیه کارشناس گیاهپزشک سمپاشی انجام شود.
آیا آبیاری بعد از برداشت هلو و شلیل مهم است؟
بله. به دلیل برداشت هلو و شلیل در فصل گرم و همچنین ادامه رشد جوانه گل سال آینده و رشد ریشه پس از برداشت، بطور قطع آبیاری باید پس از برداشت انجام شود.
آیا پس از برداشت هلو و شلیل نیاز به محلول‌پاشی هست؟
بله. پس از اتمام برداشت، برنامه غذایی فروت ست درختان میوه اجرا شود.
کود برای بعد از برداشت هلو و شلیل محلول‌پاشی بهتر است یا مصرف ریشه‌ای؟
هر دو لازم است. اولین قدم مصرف فروت ست و بعد از آن مصرف خاکی کودهای جامد دیرحل یا آهسته رهش (در پاییز) برای تغذیه باغ بسیار موثر است. توضیحات بیشتر را در مطلب ” مصرف کود هلو و شلیل پس از برداشت ” مطالعه کنید.
چه کودهایی بعد از برداشت هلو و شلیل و در زمان خواب درخت استفاده کنیم؟
کودهای زیستی هدف‌دار ( کود میکروبی ) ، کودهای جامد دیرحل یا آهسته‌رهش و کود گوگرد
فروت ست بعد از برداشت هلو و شلیل چه کمکی به جوانه‌های رویشی و زایشی سال بعد می‌کند؟
کاهش ریزش جوانه‌ها، کمک به گرده‌افشانی سال بعد، تشکیل میوه بهتر برای سال بعد، افزایش ظرفیت رشد میوه در سال بعد و … .
آیا سمپاشی‌های بعد از برداشت هلو و شلیل برای درخت ضرر دارد؟
بلافاصله پس از برداشت باید سمپاشی بر روی بقایای میوه‌ها و برگ‌های کف باغ جهت مبارزه با آفات و بیماری‌های موجود طی فصل گرم انجام شود. سمپاشی برای مبارزه با کنه‌ها و شپشک‌ها در روزهای گرم آخر زمستان انجام می‌شود.
حذف بقایای علف‌های هرز بعد از برداشت هلو و شلیل چه تاثیر مثبتی روی سلامت درخت دارد؟
پس از برداشت هلو و شلیل بهتر است بقایای علف‌های هرز تا استقرار کامل آفات و بیماریها بر روی آنها در باغ بمانند و روی آنها سمپاشی انجام شود، اما قبل از شروع فصل خواب (به دلیل زمستان‌گذرانی برخی آفات بر روی علف‌های هرز) حذف شوند.
آیا تیلر زدن باغ بعد از برداشت هلو و شلیل برای درختان مفید است؟
بله. تیلر زدن جهت کنترل علف‌های هرز و مخلوط شدن کودهای جامد با خاک بعد از خزان کامل برگ‌ها و یا در اسفند ماه قبل از تورم جوانه‌ها انجام شود. ولی تا حد امکان تیلر زدن سطحی انجام شود تا به ریشه‌های سطحی درخت خسارتی وارد نشود.
کودهای جامد پس از برداشت هلو و شلیل چه زمانی مصرف می‌شوند؟
طی فصل خواب درخت تا قبل از سرمای شدید استفاده شود که تا اول بهار و آغاز فعالیت ریشه حلالیت مناسبی صورت گرفته باشد.
مصرف کودهای جامد پس از برداشت هلو و شلیل چگونه باشد؟
کودهای جامد را روی سطح خاک و زیر سایه‌انداز درخت بریزید. سپس به صورت سطحی با استفاده از تیلر با خاک مخلوط شود. هر چه کود در سطح خاک اطراف درخت و در محل آبراه بیشتر پخش شود بهتر است. کودها را در یک نقطه نریزید چون ریشه در کل اطراف درخت گسترده شده است.
امیدواریم مطلب آموزشی نکات اجرایی پس از برداشت هلو و شلیل مورد توجه و پسندتان قرار گرفته و با استفاده از آن بتوانید مدیریت صحیحی روی باغ خود داشته باشید. در صورتی که در این زمینه سوال، نظر و یا تجربهای دارید از بخش نظرات همین صفحه با سایر کشاورزان در میان بگذارید. پیشاپیش از حمایت شما سپاسگزاریم.
تیم علمی و تحقیقاتی دایان
این مطلب توسط تیم تحقیقاتی دایان تألیف شده است. استفاده از مطالب برای نشر علم و آگاهی با ذکر منبع و درج لینک مانعی ندارد.