راهکار کلیدی برای افزایش عملکرد گندم

برنامه‌های کودی اختصاصی اگرویار براساس چهار اصل تغذیه گیاهی یعنی منبع مناسب کود، زمان مناسب مصرف، مقدار صحیح و شیوه صحیح مصرف کودها تنظیم می‌شوند. 

کود کشاورزی

کودهای شیمیایی یا زیستی : کدام یک برای کشاورزی مناسب است؟

سوالی که خیلی از کشاورزان و کارشناسان درگیر آن هستند این است که ” برای کشاورزی از کود زیستی (میکروبی) استفاده کنیم یا کود شیمیایی؟” و یا دسته دیگری می‌پرسند، ” کود شیمیایی بهتر است یا کود زیستی (میکروبی) ؟

کودهای زیستی میکروبی شامل کودهای حاوی باکتری یا قارچ می‌باشند که مفیدترین و موثرترین نوع آن برای کشاورزی کودهای زیستی حاوی باکتری‌های هوازی هستند.

در این ارتباط بسیاری از منابع در بستر وب و یا کتاب‌ها بدون توجه به فیزیولوژی گیاه و به واسطه عدم بررسی کامل در مورد تغذیه گیاهی، مطالب تکراری و کپی را ارائه می‌دهند که برای مخاطب به جز سردرگمی و اتلاف وقت چیز دیگری به همراه ندارد. در مطالب قبلی در مورد شناخت انواع کودها در کشاورزی صحبت کرده و طبقه‌بندی، مزایا و معایب انواع کود کشاورزی را ذکر کردیم. ولی در این پست قصد داریم نکاتی را بصورت کامل‌تر و ساده‌تر پیرامون سوالات مطرح شده در بالا تقدیم شما عزیزان کنیم.

چرا باید از کود استفاده کنیم؟

همه جانداران روی کره زمین برای اینکه بتوانند رشد کرده و بقای نسل داشته باشند نیاز به غذا دارند، که این غذا را بصورت خارجی کسب می‌کنند، گیاهان هم از این امر مستثنی نیستند و برای اینکه رشد کنند به غذا نیاز دارند که در اینجا، کود به عنوان غذای گیاه مطرح می‌شود. بهتر است این را هم بدانیم که تمامی جانداران چند عامل مهم را جهت زندگی و باروری نیاز دارند این سه عامل شامل آب، غذا و هوا است. غذا برای جوامع انسانی و حیوانی بصورت جامد در اختیار قرار گرفته و جذب می‌شود چرا که اینها هتروتروف بوده و امکان تجزیه جامدات را دارند اما در گیاهان بحث متفاوت‌تر است. گیاهان توانایی هضم و تجزیه را ندارند و هر آن چیزی که در آب حل شود می تواند توسط گیاه نیز جذب و مصرف شود.

 

کودهای شیمیایی یا زیستی

شاید سوال دیگری در این مورد به ذهنتان برسد که” گیاهان غذای مورد نیازشان را از خاک جذب می‌کنند پس چه نیازی به استفاده از کود دارند؟ “

از آنجایی که در همه باغات و زراعت‌ها هدف نهایی، عملکرد و رشد است، و نظام کشاورزی مکانیزه استفاده از فضا را در کشاورزی مطرح کرده که از کمترین فضا به بالاترین بهره‌وری برسند، باید در این نظام کشاورزی مواد غذایی مضاعفی جهت تامین نیاز فراهم شود. بنابراین برای رسیدن به این هدف باید غذای کافی در اختیار گیاه قرار دهیم تا به سمت ثبات عملکرد حرکت کنیم. پس برای تامین غذای کافی برای گیاه لازم است که از کود استفاده کنیم و یا در برخی از خاک‌ها عناصر موجود در خاک به فرم نامحلول قرار دارند و برای اینکه این عناصر به فرم قابل جذب درآیند باید از بعضی کودهای زیستی (میکروبی) استفاده کرد.

 

 

چند نکته :

  • اگر قرار باشد فقط از کودهای شیمیایی استفاده شود هزینه تمام شده تولید بسیار بالا رفته و این کشاورزی توجیه اقتصادی ندارد. شاید در کشور جهان سومی چون ایران به واسطه نوسانات قیمتی در بعضی از سالها توجیه مناسبی برای فروش محصول وجود داشته باشد اما این نیست که پس هر سال باید به هر قیمتی به بالاترین میزان تولید دست پیدا کرد.
  • معنای کشاورزی در دنیا کشاورزی اقتصادی و درآمد بالاست و نه عملکرد بالا (لزوما همیشه عملکرد بالا درآمد بالا به دنبال ندارد). کشاورزی بروز از تمامی پتانسیل‌های طبیعی به نفع تولید استفاده می‌کند تا هزینه تولید خود را کاهش دهد. یکی از بهترین راهکارهایی که برای رسیدن به این هدف استفاده می‌کنند استفاده از کودهای زیستی (میکروبی) برای استفاده از عناصر نامحلول موجود در خاک است. با استفاده از این باکتری ها می توان از پتانسیل طبیعی و خدادادی زمین بهره‌برداری کرد.

دو دسته بزرگ از کودها که در کشاورزی استفاده می‌شود، کودهای زیستی (میکروبی) و شیمیایی هستند که در مطالب قبلی به ویژگی‌ها و طبقه‌بندی هر کدام اشاره شده است. اما سوال اینجاست که:

کود شیمیایی بهتر است یا کود زیستی؟

گیاه برای اینکه بتواند مراحل رویشی و زایشی خود را با موفقیت طی کند و بتوانیم از آن عملکرد بالایی را برداشت کنیم، نیاز به مصرف حدود ۱۶ عنصر شیمیایی دارد. که همه این عناصر در منابع به عنوان عناصر ماکرو و میکرو مطرح هستند. بنابراین هر کودی که بتواند مستقیم یا غیرمستقیم این عناصر را در اختیار گیاه قرار داده و یا آنها را بصورت قابل دسترس در آورد و آسیب‌های زیست محیطی آن حداقل باشد، می‌تواند به عنوان کود مناسب در نظر گرفته شود. کودهای شیمیایی بصورت مستقیم و کودهای زیستی به صورت غیر مستقیم در تامین عناصر مورد نیاز گیاه می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند. توجه داشته باشید که کودهای زیستی در چند دسته قرار می‌گیرند که موثرترین آنها از لحاظ تامین غذا برای گیاه، کودهای حاوی باکتری‌های زنده هستند که به آنها کودهای میکروبی یا کودهای باکتریایی گفته می‌شود. این میکروارگانیسم‌ها برای خاک و گیاه بسیار مفید بوده و با فعالیت خود باعث حلالیت عناصر خاک، تنظیم pH و باروری خاک می‌شوند. توجه داشته باشید که کودهای زیستی و کودهای شیمیایی هر دو برای کشاورزی مفید بوده و در کل مکمل همدیگر برای تامین نیاز گیاه و عملکرد بالا هستند.

 

توصیه برخی از کارشناسان بر این است که نباید از کود شیمیایی استفاده کرد، ولی همانطور که در بالا اشاره شد این کار غیر ممکنی است چرا که ترکیبات شیمیایی به عنوان غذای گیاهان هستند که بدون آنها رشد گیاه غیر ممکن خواهد بود بنابراین نمی‌توان مصرف کودهای شیمیایی را در تولیدات گیاهی کنار گذاشت ولی می‌توان با روش‌های دیگر مصرف آنها را کاهش داد. در این ارتباط باید توجه کرد که این ترکیبات نباید آنقدر بصورت مازاد مصرف شوند که در گیاه تجمع و ذخیره شوند. استفاده بیش از حد آنها می‌تواند برای گیاه و خاک مضر باشد. بهترین راهکار در این زمینه، استفاده ترکیبی کودهای شیمیایی با کودهای میکروبی است.

 

کود شیمیایی یا زیستی؟

شاید سوال دیگری که به ذهنتان برسد این باشد که ” اگر کودهای میکروبی عناصر را به حالت قابل حل و دسترس در می‌آورند چرا این کودها را به تنهایی مصرف نکنیم؟ و یا چه لزومی بر استفاده کودهای شیمیایی کنار کودهای زیستی داریم؟”

در پاسخ این سوال باید گفت که نیاز غذایی گیاهان در برخی از مراحل رشدی بسیار بالا می‌رود که استفاده تنها از کود میکروبی نمی‌تواند این نیاز را تامین کند، بنابراین برای اینکه گیاه رشد خوبی داشته و بتوانیم عملکرد بالایی از آن داشته باشیم استفاده تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی می‌تواند گزینه بسیار مناسبی باشد.

 

نتیجه گیری در مورد سوال ” کودهای شیمیایی یا زیستی (میکروبی) : کدام برای کشاورزی مناسب است؟ “

کشاورزان عزیز توجه داشته باشید که این تفکر نادرست را که می‌توان کودهای زیستی را جایگزین کودهای شیمیایی کرد و یا حتی بالعکس کودهای شیمیایی را جایگزین کودهای زیستی (میکروبی) کرد را از ذهن خود دور کنید. از آنجا که کودهای شیمیایی حاوی عناصر ضروری و مورد نیاز گیاه هستند باید آنها را در برنامه‌ غذایی باغات و مزارع خود استفاده کنید و کودهای زیستی (میکروبی) هم به واسطه اینکه باعث حلالیت و جذب بیشتر عناصر شیمیایی شده و مزایای دیگری برای کشاورزی دارند باید این نوع از کودها را هم در کنار کود شیمیایی مورد مصرف قرار دهید. پس بنابراین برای اینکه به تولید پایدار و منطقی دست یابید باید کودهای زیستی (میکروبی) و شیمیایی را بصورت تلفیقی مصرف کنید.

کشاورزان عزیز لطفا با آگاهی کشاورزی کنید.

مصرف کنندگان عزیز لطفا با آگاهی مصرف کنید.

 

این مطلب توسط تیم تحقیقاتی دایان تألیف شده است.استفاده از مطالب برای نشر علم و آگاهی با ذکر منبع  و درج لینک مانعی ندارد.

 

این آموزش را دوست داشتید؟
8
0
به اشتراک بگذارید!
				
					www.agrodayan.com/?p=4391
				
			
به اشتراک بگذارید!
				
					www.agrodayan.com/?p=4391
				
			
برنامه کوددهی باغ و مزرعه

مدت زمان نگارش برنامه: 3 تا 5 روز

دریافت برنامه کوددهی اختصاصی

برای باغ و مزرعه‌ات برنامه کوددهی اختصاصی بگیر!