در مزارع گندم و جو، اگر مدیریت مزرعه مانند برنامه کودی اصولی را از قبل کاشت مدنظر نداشته باشید، طی فصل با مشکلات متعددی روبرو می‌شوید و رشد بوته‌ها در مراحل مختلف ضعیف بوده و در نهایت نیز منجر به کاهش عملکرد گندم و جو خواهد شد.
آنچه در این مقاله می‌خوانید!
برنامه کودی قبل از کاشت گندم و جو ضروری است!
افزایش عملکرد گندم و جو، بدون مدیریت کوددهی و تامین نیاز گیاهان ممکن نیست و رسیدن به این هدف در صورتیکه در تمام مراحل به اصول تغذیه و مواردی مانند آبیاری توجه کنید، میسر خواهد شد. کشاورزان عزیز به این نکته دقت داشته باشید که کودهای قبل از کاشت گندم و جو برای یک شروع پرقدرت بشدت توصیه می‌شوند، از این نظر که شروع قوی گندم و جو قبل از یخبندان برای حفظ پتانسیل عملکرد بسیار مهم است. البته دقت داشته باشید که برنامه کودی هر مزرعه با توجه به شرایط منطقه و مزرعه (نوع خاک و آزمایشات آب و خاک) به صورت اختصاصی است و نمی‌توانید برای همه مناطق از یک نسخه کودی استفاده کنید.
عناصر مهم برای کوددهی قبل از کاشت گندم و جو
ما در تمام مقالات آموزشی به اهمیت تمام عناصر برای گیاهان طی مراحل مختلف رشدی اشاره داشته‌ایم، اما بسته به شرایط گیاه و مراحل، ضرورتِ مصرف عناصر متفاوت است. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا کودهای مهم قبل از کاشت گندم و جو را بدانید.
بذرمال قبل از کاشت گندم و جو
بذرمال قبل از کاشت گندم و جو با استفاده از ترکیبات دارای روی با درصد بالا می‌تواند باعث بهبود جوانه زنی، استقرار گیاهچه و رشد و توسعه ریشه شود و یکی از نکات کلیدی برای تضمین سبز شدن و استقرار مناسب در مزرعه گندم و جو است.
کود گوگرد قبل از کاشت گندم و جو
از ضروری‌ترین عناصری که می‌تواند به احیاء و اصلاح خاک کمک کند، گوگرد است که قبل از کاشت گندم و جو به کشاورزان عزیز توصیه می‌کنیم. اهمیت کودهای گوگردی داخل خاک از این نظر است که باعث تنظیم pH خاک و بهبود فعالیت میکروارگانیسم‌ها و باکتری‌های مفید موجود در خاک شده که این فعالیت‌ها به افزایش حلالیت عناصر غذایی و در نهایت جذب بهتر ریشه کمک شایانی می‌کند.
با توجه به مواردی که گفته شد، بهتر است برای نتیجه مطلوب از کشت گندم و جو، کودهای گوگردی مصرف شوند. تیم ما به کشاورزان عزیز، گوگرد جامد با خلوص 90 تا 99 درصد را پیشنهاد می‌کند. اما دقت کنید که این نوع از گوگرد، غیرقابل حل در آب است و حتما باید بعد از مصرف گوگرد از باکتری‌های حل کننده گوگرد استفاده کنید.
کود فسفر قبل از کاشت گندم و جو
عنصر اول برای جذب توسط ریشه، فسفر است، زیرا فسفر انرژی گیاه را تامین می‌کند و بطور کلی تمام فرآیندهای حیاتی گیاه نیازمند وجود فسفر است.
مدیریت مصرف کودهای فسفره نقش کلیدی در افزایش راندمان مزرعه گندم و جو دارد و می‌توانید قبل یا حین کاشت از این کودها استفاده کنید. کشاورزان عزیز روش مصرف کودهای فسفره را می‌توانید به دو صورت انجام دهید:
- مصرف کودهای جامد دیرحل (آهسته رهش) مانند سوپرفسفات تریپل یا دی‌آمونیوم فسفات
- کود زیستی یا کود میکروبی تأمین کننده فسفر
دقت کنید که مصرف زیاد کودهای فسفره منجر به کاهش فعالیت میکروارگانیسم‌های خاک می‌شود.
کود پتاسیم قبل از کاشت گندم و جو
انتقال مواد غذایی درون گیاهان نیاز به عنصر کلیدی پتاسیم دارد و این نقش مهم مسلما از جوانه زنی تا رسیدگی کامل گندم و جو ادامه خواهد داشت. پس گندم و جو در تمام مراحل نیاز به عنصر پتاسیم دارند اما میزان نیاز و مصرف کودهای پتاسیمی بسیار مهم است زیرا نیاز گیاه در طول فصل رشد متفاوت است.
برای تامین پتاسیم قبل از کاشت گندم و جو هم می‌توانید مصرف کودهای جامد را در برنامه داشته باشید و هم از کودهای زیستی یا کود میکروبی تأمین کننده پتاسیم استفاده کنید.
کود سولفات پتاسیم گرانول یا همان سولفات پتاسیم سنگی به عنوان کود پایه قبل از کاشت گندم و جو گزینه مناسبی برای رفع نیاز به پتاسیم است.
اهمیت کودهای میکروبی قبل از کاشت گندم و جو
منابع پرقدرت در جهت بهبود شرایط بیولوژیکی خاک، حلالیت و آزادسازی عناصر غذایی برای دسترسی بهتر ریشه‌ها، کاهش بیماری‌های قارچی درون خاک و در نهایت بهبود عملکرد، کودهای میکروبی یا کودهای زیستی هستند. با استفاده درست و اصولی از کودهای میکروبی می‌توانید مصرف کودهای شیمیایی را مدیریت کنید و یا در بعضی مواقع به حداقل برسانید.
روش مصرف کودهای میکروبی دارای باکتری
قبل از کاشت گندم و جو، کودهای میکروبی دارای باکتری را می‌توانید به صورت اسپری روی سطح خاک مصرف کنید. در این روش کودها به صورت کاملا یکنواخت و با کمترین آسیب به خاک اضافه می‌شوند. دقت کنید که در این روش هر چه زمان اسپری باکتری‌ها به زمان کاشت بذر نزدیکتر باشد بهتر است.
در کشور ما کودهای باکتریایی مفیدی در شرکت خوشه پروران زیست‌فناور تولید شده است که در سال‌های اخیر نتایج مطلوبی را برای کشت گندم و جو داشته است.
روش مصرف کودهای میکروبی باکتریایی، همراه آب در اولین آبیاری نیز امکان پذیر است. در مزارع با سیستم آبیاری قطره‌ای، کودهای میکروبی را می‌توانید همراه با اولین آبیاری پس از کاشت گندم و جو و یا با آبیاری بعد از سبز شدن مزرعه مصرف کنید.
آیا کودهای میکروبی دارای باکتری می‌توانند جایگزین کودهای پایه باشند؟
با توجه به افزایش بیش از حد قیمت کود سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم گرانول، کشاورزان گندم کار کمتر میل به استفاده از این کودها دارند. گیاه گندم و جو جز گیاهانی هستند که خروجی آنها از مزرعه زیاد نیست و به مقدارهای بالای کود نیاز ندارند. لذا کودهای میکروبی دارای باکتری مانند فسفوباکترها و پتاس باکترها می‌توانند جهت تأمین فسفر و پتاسیم مورد نیاز برای گندم و جو مفید باشند. البته دقت داشته باشید که این موضوع به معنی حذف کودهای شیمیایی نیست و وجود همزمان کود جامد و کود میکروبی نتایج بهتری به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل برای کاهش هزینه‌های مزرعه‌تان، ما به شما کشاورزان عزیز، مصرف تلفیقی کودهای میکروبی دارای باکتری را به همراه مقادیر کافی از کودهای شیمیایی در قالب یک برنامه کودی اصولی توصیه می‌کنیم.
مصرف کود اوره قبل از کاشت گندم و جو
قبل از کاشت گندم و جو، عنصر نیتروژن نیاز است تا گیاهچه رشد اولیه مناسبی داشته باشد، اما دقت کافی در مصرف مقادیر کودهای دارای نیتروژن مانند اوره را داشته باشید، زیرا مصرف بیش از حد آن قبل از کاشت به دلیل اینکه ریشه هنوز جذب موثری ندارد، منجر به خسارت می‌شود.
توجه کنید که مصرف کود اوره در صورتی که رطوبت کافی در خاک وجود نداشته باشد باعث افزایش شوری در اطراف بذر و بدسبزی مزرعه خواهد شد. اوره در زمان کاشت اگر در تماس با بذر باشد باعث سمیت و آسیب به بذر می شود و مانع جوانه زنی خواهد بود، پس فاصله استاندارد کود اوره با بذر را رعایت کنید.
به دلیل اهمیت عنصر نیتروژن در مراحل رشد رویشیِ گندم و جو پیشنهاد می‌کنیم که کود اوره به صورت تقسیطی و در چند مرحله مصرف شود.
کشاورزان عزیز، تیم اگرویار در تمام مراحل کاشت گندم و جو همراه و پشتیبان شماست.
منابع
+ Panhwar, Q. A., Ali, A., Naher, U. A., & Memon, M. Y. (2019). Fertilizer management strategies for enhancing nutrient use efficiency and sustainable wheat production. In Organic farming (pp. 17-39). Woodhead Publishing.
+ Anušauskas, J., Steponavičius, D., Romaneckas, K., Lekavičienė, K., Zaleckas, E., & Sendžikienė, E. (2023). The Influence of Bacteria-Inoculated Mineral Fertilizer on the Productivity and Profitability of Spring Barley Cultivation. Plants, 12(6), 1227.