افزایش رنگ گیری میوه انار یک مرحله بسیار مهم در باغات انار است و اگر نکات مدیریتی مربوط به این مسئله رعایت نشود، باغدار عزیز رنگ مطلوب و باکیفیتی از انار خود نداشته و سود اقتصادی آن نیز کم خواهد بود.
آنچه در این مقاله می‌خوانید!
میوه انار در تمام ایران با رنگ قرمزِ خاصی شناخته می‌شود که عوامل متعددی در بهبود کیفیت این رنگ و افزایش رنگ گیری انار موثرند. در این محتوا آموزشی تلاش کردیم تا چند نکته مهم در ارتباط با بهبود رنگ میوه انار برای باغداران عزیز ارائه دهیم و امیدواریم مثمرثمر واقع شود.
علت سفید شدن دانه انار چیست؟
عارضه دانه سفیدی اصطلاحی است که در میان باغدارانی که انار کشت می‌کنند، رایج است و به معنی عدم رنگ گرفتن انار است. دلایلی از جمله دما بالا در آخر فصل، عدم رعایت اصول کوددهی، آبیاری ناکافی و بادهای گرم آخر فصل باعث سفید شدن دانه انار می‌شوند.
اگرچه که رنگ میوه انار یک صفت ژنتیکی است و در ارقام مختلف نیز شدت رنگ قرمز انار متفاوت است، اما به دلیل اینکه رنگ دانه یا میوه انار با توجه به اقلیم و تغذیه و آبیاری قابلیت تغییر را دارد، پس با مدیریت صحیح این موارد می‌توانید به افزایش رنگ گیری میوه انار باغتان کمک کنید.
چرا افزایش رنگ گیری میوه انار مهم است؟
رنگ میوه انار از صفات کیفی آن است که اگر مطلوب و بازارپسند باشد، بسیار در افزایش سود اقتصادی باغدار موثر است، از این نظر که نه تنها عملکرد باغ انار بلکه رنگ قرمز میوه نیز بسیار مهم و کلیدی است. دقت کنید که افزایش رنگ گیری میوه انار یعنی بهبود رنگِ دانه‌های انار یا همان Arils است و منظور رنگ پوست انار نیست، زیرا بخش خوراکی انار دانه‌های آن است.
دو اصل مهم برای افزایش رنگ گیری میوه انار
باغداران عزیز دقت داشته باشید که اگر نکات مهم و اصولی را برای باغتان انجام دهید و مدیریت برنامه کودی و آبیاری و سایر موارد را داشته باشید، به بهبود رنگ میوه انار کمک کرده‌اید. دقت داشته باشید که ما می‌توانیم با تکنیک‌هایی مانند کوددهی اصولی یک سری سیگنال‌هایی را به صورت مصنوعی ایجاد کنیم تا رنگ میوه انار افزایش یابد.
نکته مهم: اقلیم منطقه فاکتور مهمی است که کنترل آن در دست باغدار نیست! طی سال‌های گذشته، تغییرات اقلیمی در کشور منجر به خسارات زیادی شده که از جمله آن‌ها دما بالا بوده که در بسیاری از باغات انار منجر به کاهش شدید رنگ میوه انار یا دانه سفیدی انار شده است. از آنجاییکه امکان کنترل اقلیم در دست ما نیست، پس بهتر است با تکیه بر علم و تجربه یک سری تکنیک‌ها را به صورت مصنوعی برای افزایش رنگ گیری میوه انار بکار ببریم تا دانه سفیدی را تا حد زیادی کاهش دهیم.
برنامه کودی برای افزایش رنگ گیری میوه انار
بدون برنامه کودی درست و اصولی برای باغ انار، انتظار رنگ گیری باکیفیت از انار نداشته باشید. دقت کنید که باید بر اساس برنامه مصرف کود باغ انار پیش بروید و توجه داشته باشید که تنها با یک کود نمی‌توانید باعث افزایش رنگ گیری میوه انار بشوید.
طی سال‌ها بررسی مشخص شده است که رنگدانه‌های آنتوسیانینی دلیل رنگ قرمز میوه انار هستند که پایه قندی دارند. هر چه با کوددهی درست بتوانید ظرفیت قند میوه را افزایش دهید تا درشت مولکول‌های قندی به قندهای کوچکتر شکسته شوند، قرمزی میوه انار بیش‌تر می‌شود. برای انتقال قند از برگ به میوه نیز باید ظرفیت پتاسیم میوه افزایش یابد که با محلول پاشی ترکیبات پتاسیمی مانند سیلیکات پتاسیم این امکان فراهم می‌شود. البته استفاده از کودهایی مانند مونوپتاسیم فسفات یا سولفات پتاسیم هم به صورت کود آبیاری مفید خواهد بود.
نکته دیگر برای افزایش اکسیداسیون قندها این است که طی شب و در زمان افزایش رنگ گیری میوه انار، محلول پاشی با آب انجام شود تا به دلیل افزایش اکسیژن در باغ، قند میوه زیاد شده و در نهایت رنگ میوه انار هم افزایش یابد و باکیفیت‌تر شود. هر چه محلول پاشی شب بیش‌تر باشد، ظرفیت اکسیژن هم بیش‌تر می‌شود.
در مناطق کوهستانی که شب‌های سردی در زمان رنگ گیری دارند، بیش‌تر شاهد افزایش رنگ گیری میوه انار هستید. در مناطقی مانند گلستان که شب‌های گرمی دارند، ظرفیت رنگ گیری کم‌تر است اما با مصرف اصولی کودها باز هم امکان افزایش رنگ است، به همین دلیل توصیه به محلول پاشی شبانه می‌شود تا کاهش دما با محلول پاشی به افزایش رنگ میوه انار کمک کند.
آبیاری کافی و اصولی در جهت افزایش رنگ گیری میوه انار
باغداران عزیز در جریان هستید که نباید بدون آبیاری درست و کافی باغ، انتظار افزایش رنگ گیری میوه انار را داشته باشید. اگرچه نقش هیچ فاکتوری در افزایش رنگ گیری میوه انار را نمی‌توان نادیده گرفت، اما اگر آبیاری انجام نشود، هیچ عملیات دیگری مانند مصرف کود و مبارزه با آفات و بیماری‌ها نیز نتیجه بخش نیست. در چند دهه اخیر به دلیل افزایش بیش از حد دما در مناطق انارکاری کشور، متاسفانه بسیاری باغات یا از بین رفته و یا مشکلات تنش خشکی را داشته‌اند. همین مسئله باعث پدیده دانه سفیدی انار و یا عدم افزایش رنگ گیری میوه انار شده است. با توجه به اینکه نمی‌توانید اقلیم را کنترل کنید، باید به برنامه مصرف کود انار دقت کافی را داشته باشید تا در کنار آبیاری کافی و در زمان درست بتوانید تا حدودی با افزایش مقاومت درختان انار، پدیده دانه سفیدی را کم کنید و شاهد افزایش رنگ گیری میوه انار باشید.
میزان و دور آبیاری باغ انار بسته به اقلیم منطقه و بافت خاک و … دارد. بطور معمول در زمان رنگ گیری میوه انار دور آبیاری 5 تا 7 روز در نظر گرفته می شود.
دستیابی به نتیجه مطلوب از باغ و مزرعه با برنامه ریزی صحیح و مدیریت تمام موارد امکان پذیر است. تیم اگرویار برای تمام محصولات کشور و در جهت افزایش پتانسیل عملکرد محصولات شما کشاورزان عزیز، همیشه پشتیبان شماست و از نظرات و پیشنهادات و انتقادات شما عزیزان استقبال می‌کند.
منابع
+ Guidelines for Pomegranate Nutrient Management in Florida. 2019. UF/IFAS Extension.
+ Pomegranate Prosuction Guidelines. 2013. Pomegranate Association of South Africa.