کشاورزان با تجربه و دانش، از مصرف انواع کود برای زعفران در مراحل کلیدی رشد زعفران با هدف افزایش هر چه بیشتر عملکرد نهایی بسیار بهره می‌برند. ولی این نتایج مستلزم مدیریت مزرعه از جمله تراکم مناسب (میزان پیاز مصرفی در هکتار)، آبیاری مناسب، مدیریت علف‌های هرز و … است. عملکرد نهایی از مدیریت صحیح مجموعه این موارد به دست خواهد آمد. مصرف کود برای زعفران در صورتی که کود با کیفیت در زمان و مقدار مناسب استفاده شود، اثرات شگفت‌انگیزی خواهد داشت. زعفران در مراحل مختلف رشدی نیازهای متفاوتی دارد.
آنچه در این مقاله می‌خوانید!
تغذیه و کود برای زعفران قبل از کاشت
مصرف کود برای زعفران قبل از کاشت که به کودهای پایه معروف است، برای فراهمی عناصر غذایی در خاک بسیار مناسب خواهد بود. این کودها می‌تواند شامل کودهای دارای پتاسیم، فسفر و گوگرد باشد. کود پتاسیم مثل سولفات پتاسیم گرانول و کود فسفر مثل کود سوپرفسفات تریپل ( کود سیاه یا کود ریشه ) و یا دی‌آمونیوم فسفات برای مصرف می‌تواند مناسب باشد. همچنین پیشنهاد می‌شود از کود گوگرد ۹۰ یا ۹۹ درصد استفاده شود. برای انتخاب نوع گوگرد به مقاله “راهنمای جامع انتخاب کود گوگرد کشاورزی” مراجعه نمائید. مصرف کود اوره ( کود سفید یا کود سر ) با توجه به اینکه ناپایدار هست و در زمان کوتاهی می‌تواند شستشو شده و یا تبدیل به گاز شود، در مرحله قبل از کاشت پیشنهاد نمی‌شود.
تغذیه و کود برای زعفران در اولین آبیاری ( آبیاری قبل از گل زعفران )
کود برای زعفران در آبیاری اول بسیار بحث برانگیز شده است. منظور از آبیاری اول، آبیاری قبل از ظهور گل است که عموما از اوایل تا اواخر مهر ( بسته به منطقه ) انجام می‌شود. در صورتی که قبل از گلدهی دو مرحله آبیاری انجام می‌دهید و یا اصطلاحا زعفران را دوآبه می‌کنید، بسیار بهتر است که کوددهی در آبیاری نزدیک به گلدهی انجام شود.
در آبیاری اول، ریشه زعفران هنوز وجود ندارد و یا رشد کمی داشته و هنوز گسترده نشده است. از طرفی هنوز قطعا هیچ برگی در مزرعه وجود ندارد تا ریشه بتواند جذب مناسبی داشته باشد. بنابراین به کشاورزانی که قصد مصرف کود برای زعفران دارند پیشنهاد می‌شود در آبیاری اول زعفران از کودهای شیمیایی استفاده نشود. البته دقت داشته باشید که منظور کودهای شیمیایی قابل حل در آب هستند و نه کودهای دیرحل مثل گوگرد یا سولفات پتاسیم گرانول. در آبیاری اول زعفران بسیار مناسب خواهد بود اگر از کودهای زیستی یا همان کودهای میکروبی استفاده شود. کودهای زیستی حاوی باکتری‌های حل کننده عناصر و کودهای اسیدآمینه در آبیاری اول زعفران بسیار مناسب و موثر خواهد بود.
کودهای دایان، پیشنهاد ما برای آبیاری اول زعفران: نیتروباکتر، فسفوباکتر، پتاس‌باکتر، آمینووافر، روی‌وافر
تغذیه و کود برای زعفران در دومین آبیاری ( آبیاری بعد از برداشت گل زعفران )
دومین آبیاری زعفران، بعد از اتمام دوره برداشت گل انجام می‌شود. در این آبیاری که عموما در آذر ماه انجام می‌شود، برگ‌های زعفران رشد مناسبی داشته و همچنین همزمان پیاز دختری نیز در مراحل اولیه رشد خود قرار دارد. در این مرحله نیاز است که برای رشد مناسب برگ‌ها از کودهای نیتروژنی استفاده شود. کودهای نیتروژنی پیشنهادی ما اوره و سولفات آمونیوم است که می‌تواند در این مرحله مناسب باشد. از طرفی برای رشد اولیه پیاز دختری نیز استفاده از کودهای پتاسیم بسیار مناسب است. کود پتاس‌وافر دایان به علت درصد بالای پتاسیم (۵۴ درصد) و فسفر (۴۵ درصد) و خلوص بالا (فاقد کلر و سدیم و عناصر مضر) برای تامین پتاسیم در زعفران بسیار موثر است.
تغذیه و کود برای زعفران در سومین آبیاری ( آبیاری دی و بهمن )
این مرحله عموما در دی ماه و بهمن ماه به عنوان سومین آبیاری زعفران انجام می‌شود. در این مرحله پیاز دختری کاملا رشد کرده و همچنان در حال درشت شدن است. یکی از موثرترین مراحل برای افزایش درشتی زعفران همین مرحله است. بنابراین به شدت نیاز به پتاسیم در این مرحله بالا می‌رود. کودهای پیشنهادی ما برای تامین پتاسیم در آبیاری سوم زعفران پتاس‌وافر دایان و سولفات پتاسیم پودری است. در مزارعی که کمبود آهن مشهود باشد در این مرحله از کود آهن نیز می‌توان استفاده کرد.
تغذیه و کود برای محلول پاشی زعفران ( اواخر بهمن تا اوایل فروردین )
حدودا از اوایل اسفند ماه به بعد، فعالیت ریشه زعفران محدود می‌شود چرا که ریشه زعفران روی پیاز مادری قرار دارد. در این زمان پیاز مادری تقریبا تخلیه شده است و جذب موثری از طریق ریشه اتفاق نمی‌افتد. بنابراین باید کودها را به صورت محلول‌پاشی استفاده کرد. در این مراحل سرعت انتقال مواد از برگ به پیاز برای درشت شدن پیاز بسیار حائز اهمیت است. کودهایی از جمله عناصر ریزمغذی ، اسید آمینه و سیلیکات پتاسیم ( سیلیکون ) در محلول‌پاشی بسیار مناسب هستند.
نتیجه‌گیری
- تغذیه گیاهی و مصرف کود، ۴ رکن اساسی دارد. این موارد شامل: انتخاب کود مناسب، زمان مناسب برای مصرف کود، تعیین مقدار مناسب مورد نیاز و نحوه مناسب مصرف کود برای جذب و کارایی بهتر است.
- زعفران در مراحل مختلف رشدی نیاز به کودهای مختلفی دارد که در هر مرحله باید بر اساس نیاز گیاه، کود مناسب استفاده شود. در این مسیر، یک برنامه غذایی خوب تاثیر زیادی در افزایش عملکرد خواهد داشت.
- زمان مناسب آبیاری اول زعفران، استفاده تلفیقی از کود زیستی و کود شیمیایی و استفاده از برنامه غذایی برای کوددهی زعفران، راهکارهای کلیدی در افزایش عملکرد در این سال‌هاست.
سؤالات متداول کشاورزان در ارتباط با زعفران
- چطور تعداد گل زعفران را افزایش دهیم؟
برای افزایش تعداد گل باید پیازهای درشت‌تری تولید شود. برای افزایش درشتی پیاز پیشنهاد می‌شود از کودهای زیستی دارای باکتری استفاده شود. همچنین در مراحل رشدی از کودهای با درصد پتاس بالا نیز استفاده کنید. برای مدیریت بهتر کوددهی در مراحل مختلف پیشنهاد می‌کنیم از برنامه غذایی دایان استفاده کنید.
- برنامه غذایی مناسب زعفران را از کجا تهیه کنیم؟
از صفحه اصلی سایت دایان وارد قسمت دریافت برنامه غذایی شوید. سپس گیاه زعفران را انتخاب کرده و برنامه غذایی مناسب خود را دریافت کنید. همچنین میتوانید از طریق این لینک مستقیما وارد قسمت برنامه غذایی زعفران شوید. دریافت برنامه غذایی زعفران دایان
- آیا می‌توان در کشت زعفران از گوگرد استفاده کرد؟
بله قطعا. گوگرد ماده ارزشمندی است که علی‌رغم عنصر مورد نیاز برای گیاه، باعث اصلاح خاک در اثر مرور زمان از طریق کنترل اسیدیته و کمک به رشد و تکثیر باکتری‌های هوازی مفید خاک می‌شود. گوگرد با توجه به مکانیسم عمل در خاک سبب بهبود شرایط رشدی زعفران و ایجاد شرایطی ایده‌آل تر خواهد شد.
پیشنهاد می‌شود از گوگرد خالص به صورت پاستیلی یا گرانوله قبل از کشت استفاده شود.
- کدام کود برای زعفران باعث درشت شدن پیاز می‌شود؟
برای اینکه بتوانیم پیاز درشتی داشته باشیم قطعا یک برنامه غذایی دقیق و منطقی می‌تواند راهکار مناسبی باشد. با توجه به اینکه ابتدا گل در گیاه زعفران ظهور می‌یابد و بعد از آن برگ‌ها ظهور یافته و شروع به فتوسنتز خواهند کرد، با نزدیک شدن به پایان فصل رشد ترکیبات ساخته شده را به بنه‌ها منتقل می‌کنند، قاعدتا هرچقدر ذخیره‌سازی و تولید بیشتری داشته باشند و ترکیبات حاصله به بنه‌ها انتقال پیدا کنند باید غده‌های درشت‌تری همراه با تکثیر بیشتر داشته باشیم. استفاده از باکتری‌های پتاس‌باکتر در آبیاری اول، سپس پتاس‌وافر در دو آبیاری بعد از برداشت گل و سپس محلول‌پاشی سیلیکون در اسفند ماه کمک بسیاری به درشت شدن پیاز زعفران می‌کند.
امیدواریم مطلب آموزشی مصرف کود برای زعفران مورد توجه و پسندتان قرار گرفته و با استفاده از آن بتوانید مدیریت صحیحی روی زراعت خود داشته باشید. در صورتی که در این زمینه سوال، نظر و یا تجربهای دارید از بخش نظرات همین صفحه با سایر کشاورزان در میان بگذارید. پیشاپیش از حمایت شما سپاسگزاریم.
تیم علمی و تحقیقاتی دایان