راه‌های افزایش رنگ گیری میوه سیب و گلابی

بسیاری از باغداران محترم سیب و گلابی با مشکل رنگ گیری میوه در آخر فصل مواجه هستند و همواره سوال پرسیده میشود که چه روشی برای رنگ گیری میوه و خصوصا افزایش رنگ گیری سیب و گلابی وجود دارد؟

رنگ پوست مناسب در میوه سیب و گلابی یکی از مهم‌ترین فاکتورهای بازارپسندی و کیفیت بالا است و اگر باغدار عزیز راهکاری برای حل این مشکل نداشته باشد، محصول سیب و گلابی قابل فروش نبوده و ضرر زیادی را متحمل می شود. این موضوع همواره مورد توجه باغداران سیب و گلابی بوده و برای داشتن رنگ مطلوب در این میوه‌ها روش‌های مختلفی را اعمال می‌کنند. هر چند که رنگ میوه در درجه اول وابسته به ژنتیک گیاه است ولی عواملی مانند تغذیه، دما، نور و پایه درخت می‌توانند بر افزایش رنگ گیری میوه اثر داشته باشند.

در این مطلب تیم آموزشی دایان به بررسی روش‌های علمی و موثر برای افزایش رنگ گیری میوه در درختان سیب و گلابی پرداخته است. در این مطلب تجربیات باغداران باتجربه و دانش را نیز برای شما جمع‌آوری کرده‌ایم.

اثر تغذیه و کود برای افزایش رنگ گیری میوه سیب و گلابی

منشا رنگ قرمز پوست سیب و برخی ارقام گلابی، رنگدانه‌های آنتوسیانینی است که پایه آن‌ها، قندها هستند. پس هر چه میزان قندها و ظرفیت اکسیداسیون قندها را در داخل سلول‌های میوه افزایش دهیم، قطعا رنگ بیش‌تری خواهیم داشت. یکی از راهکارهای مهم برای افزایش رنگ میوه سیب و گلابی، افزایش ظرفیت پتاسیم میوه در آخر فصل است که می‌توان با محلول‌پاشی و یا مصرف ریشه‌ای در طول فصل رشد گیاه ظرفیت پتاسیم گیاه را افزایش داد که بدنبال آن میزان قند افزایش یافته و رنگ میوه هم زیاد خواهد شد.  

نکته ۱: کیفیت کود پتاسیم مورد استفاده، زمان و مقدار مصرف کود اهمیت ویژه‌ای در بحث تغذیه برای افزایش رنگ گیری میوه دارد. در غیر اینصورت انتظار رخ دادن معجزه بعد از مصرف کودها را نداشته باشید. برنامه غذایی علمی و اصولی تیم‌‎های متخصص در زمینه تغذیه درختان بهترین و منطقی‌ترین راهکار برای رسیدن به این هدف مهم است.

نکته ۲: مصرف بیش از حد کودهای نیتروژن بخصوص در اواخر فصل رشد و قبل از برداشت میوه سیب و گلابی اثر منفی بر رنگ گیری میوه دارد، زیرا نیتروژن زیاد باعث افزایش رشد رویشی درخت شده و از رسیدن نور کافی به میوه‌ها برای رنگ گیری جلوگیری می‌شود. مقدارهای کم کود نیتروژنی مشکلی ایجاد نمی‌کند. اوره و سولفات آمونیوم جز مهمترین کودهای نیتروژنی هستند.

برای تغذیه بهتر و اصولی پیشنهاد می‌شود از برنامه غذایی دایان کمک بگیرید.

اثر دما بر افزایش رنگ گیری میوه سیب و گلابی

اگر در زمان رنگ گیری سیب و گلابی دما افزایش یابد و هوا سرد نشود، رنگ میوه مناسب نبوده، رنگ گیری کامل نمی‌شود و کیفیت میوه بسیار کم خواهد بود.

دماهای پایین در شهریور ماه رنگ میوه را افزایش می‌دهد چون ظرفیت اکسیداسیون را در میوه افزایش و قندهای بزرگ میوه به قندهای کوچک شکسته شده و این قندها در افزایش رنگ میوه موثر هستند. محلول‌پاشی آب سرد در شهریور در باغات تجربه بسیاری از باغداران بوده تا دما را کاهش دهند. در واقع دمای پایین باعث افزایش ظرفیت اکسیداسیون، شکستن قندها و افزایش انرژی و تولید رنگدانه‌های آنتوسیانین می‌شود.

اثر هرس و نفوذ نور به داخل درخت بر افزایش رنگ گیری میوه

باغداران محترم باید توجه داشته باشند که درختان سیب و گلابی که هرس نشده یا هرس مناسبی نداشته‌اند، رشد رویشی زیادی دارند و نور کافی بخصوص در زمان رنگ گیری به میوه نمی‌رسد و میوه رنگ نگرفته یا رنگ گیری آن کامل نمی‌شود و در نهایت کیفیت میوه بشدت کم خواهد شد.

از آنجا که تولید رنگدانه آنتوسیانین در سیب و گلابی شدیدا وابسته به نور است، باید در زمان رنگ گیری میوه حتما نور لازم به میوه‌ها برسد تا میوه رنگ گرفته و رنگ آن مناسب باشد. در بحث هرس رعایت چند نکته ضروری است:

نکته ۱: هرس هرساله در زمان خواب درخت برای حذف شاخه های غیربارده و افزایش ظرفیت تولید درخت انجام می‌شود. این هرس عموما در بهمن ماه (در مناطق گرم تر) و اوایل اسفند ماه (در مناطق سرد) انجام میشود.

نکته ۲: هرس سبز در زمان رشد میوه جهت کاهش سایه‌اندازی روی میوه‌ها و تولید رنگ مطلوب و افزایش کیفیت میوه‌ها باید انجام گیرد. دقت داشته باشید که هرس زمستانه خسارت کمتری به درخت وارد میکند و مناسب تر است.

اثر پایه درخت برای افزایش رنگ گیری میوه سیب و گلابی

در درختان سیب و گلابی اگر رشد رویشی زیاد از حد باشد و نور کافی به میوه‌ها نرسد، قطعا میوه رنگ نمی‌گیرد و کیفیت میوه کم خواهد بود. در باغات مدرن امروزی سیب و گلابی، پایه‌های پاکوتاه و نیمه پاکوتاه را کشت می‌کنند زیرا این پایه‌ها رشد رویشی کم‌تری نسبت به پایه‌های قوی و پررشد داشته و نور کافی به میوه‌ها رسیده و رنگ و کیفیت میوه بهتر است.

دو نکته کلیدی برای افزایش رنگ گیری میوه سیب و گلابی

نکته ۱: استفاده از تکنیک کاهش دما در باغ جهت رنگ گیری: دما در زمان رنگ گیری سیب و گلابی نقش کلیدی در بهبود رنگ این میوه‌ها دارد. رنگ سیب و گلابی بسته به رقم متفاوت است اما رنگ قرمز این میوه‌ها از رنگدانه آنتوسیانین است که کاهش دما در این زمان باعث تولید این رنگدانه می شود. همانطور که قبلا گفته شد، محلول‌پاشی آب سرد در شهریورماه به تولید رنگ قرمز سیب و گلابی کمک خواهد کرد. اما نکته مهم این است که  اگر کاهش دما در زمان رنگ گیری میوه سیب و گلابی با میزان کافی کود پتاسیم در میوه همراه نباشد، رنگ گیری میوه به درستی صورت نمی‌گیرد. لذا پیشنهاد میشود از محلول پاشی کود سیلیکات پتاسیم غافل نشوید.

نکته ۲:  زمان‌بندی صحیح مصرف کودهای پتاسیم: استفاده از فرم و نوع کود مناسب پتاسیم و برنامه غذایی اصولی می تواند به افزایش رنگ گیری میوه سیب و گلابی کمک کند. کیفیت کودهای حاوی پتاسیم و زمانبندی مصرف و بر طبق قاعده و درست مصرف کردن پتاسیم شرط اساسی و لازم برای مصرف کود پتاسیم برای درختان است. اگر طبق برنامه دقیق مصرف کودهای پتاسه را انجام دهید، قطعا شاهد افزایش رنگ و کیفیت میوه خواهید بود. مصرف کودهای پتاسیم باید در طول فصل رشد میوه عموما به صورت مصرف ریشه ای و به همراه آبیاری و در انتهای فصل رشد به صورت محلول پاشی برای افزایش سرعت رنگ گیری میوه استفاده شود.

نتیجه‌گیری

در تغذیه درختان میوه سیب و گلابی توجه به رنگ گرفتن میوه یکی از نکات مهم است. این مسئله با تغذیه اصولی و برنامه غذایی اساسی، دمای پایین طی رنگ گرفتن میوه، هرس صحیح جهت رسیدن نور کافی به میوه و استفاده از پایه‌های پاکوتاه حاصل می‌شود. با وجود این باید توجه داشت که رنگ گیری میوه سیب و گلابی به ژنتیک نیز وابسته است.

پیشنهاد می‌شود برای افزایش رنگ گیری میوه سیب و گلابی موارد ذیل را در نظر بگیرید:

1. تغذیه اصولی و صحیح، توجه ویژه به برنامه غذایی اختصاصی برای باغات سیب و گلابی و استفاده از کودهای حاوی پتاسیم به صورت مصرف ریشه ای
2. توجه ویژه به محلول‌پاشی‌های قبل از رنگ گیری میوه و تسریع انتقال سیگنال از برگ به میوه توسط کودهای حاوی پتاسیم مخصوصا سیلیکات پتاسیم
3.  هرس صحیح و درست در مراحل خواب و طی فصل رشد در صورت رشد زیاد از حد درخت.

۷. سوالات متداول کشاورزان در ارتباط با افزایش رنگ گیری میوه سیب و گلابی

• برای افزایش رنگ میوه سیب و گلابی چه کودی بدهیم؟

طبق یک برنامه صحیح و اصولی میتوانید از کودهای حاوی پتاسیم استفاده کنید تا شاهد افزایش رنگ میوه سیب و گلابی باشید. پیشنهاد ما این است که از برنامه غذایی علمی استفاده کنید. برای دریافت برنامه غذایی درختان دانه‌دار از این لینک وارد شوید.

• پیشنهاد دایان برای باغدارانی که میوه سیب و گلابی با رنگ مطلوب ندارند چیست؟

پیشنهاد میشود تا با شروع رنگ گرفتن میوه، زمان را از دست ندهند و از کودهای پتاسیمی استفاده کنند. همه موارد گفته شده در این مطلب در برنامه غذایی درختان دانه‌دار شرکت دایان رعایت شده است. محلول پاشی سیلیکات پتاسیم کمک زیادی به بهبود رنگ گیری میوه سیب و گلابی خواهد کرد.

• دلایل عدم رنگ گیری میوه سیب و گلابی چیست؟

افزایش دما در زمان آغاز رنگ گیری سیب و گلابی، کمبود پتاسیم، عدم رسیدن نور کافی به میوه به دلیل رشد زیاد از حد درخت و عدم هرس از جمله دلایل عدم رنگ گرفتن سیب و گلابی است. 

• برای افزایش رنگ گیری میوه سیب و گلابی، پتاسیم را به چه روشی مصرف کنیم؟

در مراحل اولیه رشد میوه می‌توانید به روش ریشه‌ای این عنصر را در اختیار گیاه قرار دهید ولی چون در مراحل نهایی و زمانی که میوه بزرگ شده و تبخیر و تعرق کمترشده و فشار ریشه‌ای زیادی هم وجود ندارد که پتاسیم را از ریشه به سمت اندام هوایی برساند بنابراین در این مرحله بهترین روش استفاده پتاسیم روش محلول‌پاشی است.

• آیا استفاده از کود پتاس که دارای کلر است برای گیاه مضر است؟

از منابع پتاسیمی که به همراه خود کلر دارند استفاده نکنید. این کار سیگنال‌های منفی به گیاه خواهد داد که برای گیاه مخرب خواهد بود. از پتاسیم‌هایی استفاده کنید که تمام کاتیون آن جذب گیاه شده و به همراه خود کلر نداشته باشند. مثل سیلیکات پتاسیم و مونوپتاسیم فسفات .

منابع

+ ۲۰۰۹- Regulation of Fruit Colour Development, Quality and Storage Life of ‘Cripps Pink’ Apple with Deficit Irrigation and Plant Bioregulators, This thesis is presented for the Degree of Doctor of Philosophy of Curtin University of Technology.
+ ۲۰۱۸- Factors affecting post-harvest management of apples: a guide to optimizing quality, National Library of Australia Cataloguing-in-Publication entry.
+ https://www.semanticscholar.org/paper/Factors-affecting-postharvest-management-of-apples%3A-Nissen-Bound/42688dc905f6d8209479c49fdc5a5f4024ea701d

امیدواریم مطلب آموزشی نکات کلیدی در کاشت یولاف  مورد توجه و پسندتان قرار گرفته و با استفاده از آن بتوانید مدیریت صحیحی روی زراعت خود داشته باشید. در صورتی که در این زمینه سوال، نظر و یا تجربه‎‌ای دارید از بخش نظرات همین صفحه با سایر کشاورزان در میان بگذارید. پیشاپیش از حمایت شما سپاسگزاریم.

این مطلب توسط تیم تحقیقاتی دایان تألیف شده است. استفاده از مطالب برای نشر علم و آگاهی با ذکر منبع و درج لینک مانعی ندارد.