اصل مطلب
به قول معروف خشت اول گر نهد معمار کج، تا ثریا می‌رود دیوار کج ! در کشاورزی نیز کاشت بذر جز مهمترین مراحل مدیریتی مزرعه است. در این مطلب آموزشی در مورد کاشت بذر کلزا صحبت خواهیم کرد. اینکه چه نکاتی در زمان کاشت بذر کلزا باید رعایت شود؟ برای جوانه زنی بهتر بذر کلزا باید چه کارهایی انجام داد؟ همچنین بعد از کاشت بذر کلزا باید چه اقداماتی برای افزایش عملکرد نهایی کلزا در پیش گرفت؟
کشاورزان با تجربه و دانش راهکارهای پیچیده‌ای ندارند، ولی راهکارهای ساده را درست اجرا می‌کنند.
۱. انتخاب بذر کلزا مناسب با اقلیم منطقه
انتخاب بذر مناسب اولین قدم برای افزایش عملکرد کلزا است. بسیاری از کشاورزان از بذرهای محلی عملکردهای بالایی می‌گیرند که دلیل آن سازگاری آن رقم به شرایط مختلف منطقه مثل گرما، سرما، شوری یا خشکی است. برخی نیز از ارقام اصلاح شده برای شرایط خاص استفاده می‌کنند که بسته به اقلیم منطقه یا محدودیت‌هایی که برای عملکرد وجود دارد، می‌تواند انتخاب مناسبی برای کشت کلزا باشد.
هر نوع بذری که استفاده می‌کنید، مهم این است که بذر کلزا شما دارای خلوص فیزیکی باشد. یعنی سعی کنید بذرها را بوجاری کنید تا بذور علف‌های هرز یا بذرهای شکسته و بقایای گیاهی از توده بذر حذف شود و از همه مهم‌تر بذرها تماماً یک اندازه باشند.
هر نوع بذری که استفاده می‌کنید، مهم این است که بذرهای درشت‌تر را برای کاشت کلزا انتخاب کنید. با الک کردن یا بوجاری کردن بذرها سعی کنید بذرهای درشت‌تر را جداسازی کرده و این بذرها را برای کاشت آماده کنید. همچنین یکنواختی سایز و اندازه بذرها بسیار اهمیت دارد که با بوجاری و جداسازی بذرهای درشت‌تر برای کاشت امکان‌پذیر خواهد بود. یکنواختی در سایز بذرها، یکنواختی در رشد بوته‌ها را به دنبال خواهد داشت.
۲. تاریخ کاشت کلزا
تاریخ کاشت یکی از نکات کلیدی بسیار مهم است که کشاورزان با تجربه و بادانش، توجه ویژه‌ای به آن دارند. تاریخ کاشت مناسب در کلزا، بسیار فاکتور مهمی است ازین‌نظر که تاریخ کشت زود هنگام مزرعه را دچار افت عملکرد کرده و در بعضی موارد باعث نابودی مزرعه شود. زمانی که بذرها دیرتر از زمان مناسب کشت شوند، فرصت بوته‌ها برای طی کردن مراحل مختلف رشدی کوتاه‌تر شده و موجب کاهش قطعی عملکرد خواهد شد.
۳. عمق مناسب کاشت بذر کلزا
بذری که در عمق مناسب کشت نشود قطعاً در مراحل بعد دچار مشکل بوده و عملکرد نهایی آن کاهش خواهد یافت. خاکورزی مناسب و خاک نرم و استفاده از بذرکار مناسب برای کاشت کلزا ، شرایط عمق مناسب کشت را فراهم خواهد کرد. اگر بذر در عمق بیشتری کشت شود انرژی زیادی برای خروج از خاک صرف میکند که نتیجه آن بوته ضعیف خواهد بود و در بعضی موارد اصلا گیاهچه‌ای سبز نخواهد شد. عمق مناسب کاشت کلزا ۱ تا ۲ سانتی‌متر با توجه به شرایط منطقه (شرایط مناسب‌تر دمایی یا یخبندان) است.
عمق کشت نامناسب بذر کلزا سبب عدم سبز شدن و گاها کچلی مزرعه می‌شود.
۴. قوی کردن بذر کلزا (تقویت بنیه بذر)
۵. استفاده تلفیقی از کودهای زیستی (میکروبی) و شیمیایی
کودهای شیمیایی غذای اصلی گیاهان هستند. ولی زمانی که به مقدار بالا استفاده شود می‌تواند هم برای گیاه و هم برای خاک مضر باشد. بنابراین بهتر است از مقدار مصرف کودهای شیمیایی کاسته شده و کودهای زیستی به برنامه غذایی اضافه شود. کودهای زیستی از جمله کودهای حاوی باکتری‌های حل‌کننده عناصر، باعث تأمین عناصر غذایی برای گیاه می‌شوند. همچنین برای جذب سایر کودهای شیمیایی که در خاک استفاده شده نیز بسیار ضروری است. باکتری‌های مفید می‌توانند خاک را زنده کنند تا بیشترین پتانسیل خاک در افزایش عملکرد به کار گرفته شود. از این رو به شما کودهای زیستی- میکروبی دایان را پیشنهاد می‌کنیم که در برنامه‌های غذایی کلزا برنامه‌ریزی شده است. از این لینک می‌توانید به این برنامه غذایی دسترسی داشته باشید.
۶. برنامه غذایی علمی مناسب برای تغذیه در مراحل مختلف کلزا
در تمام موجودات زنده، تغذیه نقش بسیار مهمی برای رشد و سلامت دارد. در گیاهان نیز کودها به عنوان غذای گیاه، بیشترین تأثیر را (بعد از آب) در رشد و افزایش عملکرد دارند. تغذیه گیاه یک علم بسیار پیچیده و مدرن در دنیا است ولی متأسفانه در ایران به این مسئله مهم در سطح بسیار ابتدایی توجه شده است.
با توجه به علم روز دنیا یک برنامه غذایی علمی بر اساس فیزیولوژی ساختاری و کارکردی گیاه نیاز هر کشاورز کلزا‌کار است. اگر به دنبال افزایش عملکرد هستید و برنامه غذایی مناسبی برای تغذیه و کوددهی ندارید، بهتر است قبل از اینکه یک سال دیگر بگذرد تجدید نظر کنید. برنامه غذایی دایان با شاخص‌های مستقیم عملکردی توجه دارد و بر این اساس نگارش می‌شود.
یک برنامه غذایی مناسب دارای شاخص‌های علمی، نوع، میزان و زمان مناسب کوددهی با توجه به اقتصادی بودن آن در شرایط اقلیمی می‌باشد. دایان، با حفظ این شاخصه‌ها، برنامه غذایی‌هایی برای شما آماده کرده و یا در صورت خاص بودن شرایط شما برنامه غذایی اختصاصی آماده خواهد شد. این برنامه‌ها را از لینک زیر می‌تواند مشاهده، دانلود و یا درخواست کنید.
امیدواریم مطلب آموزشی شش نکته کلیدی در کاشت بذر کلزا مورد توجه و پسندتان قرار گرفته و با استفاده از آن بتوانید مدیریت صحیحی روی زراعت خود داشته باشید. در صورتی که در این زمینه سوال، نظر و یا تجربهای دارید از بخش نظرات همین صفحه با سایر کشاورزان در میان بگذارید. پیشاپیش از حمایت شما سپاسگزاریم.
تیم علمی و تحقیقاتی دایان
