آنچه در این مقاله میخوانید!
مقدمه
هیچ باغداری از ریز بودن میوه خوشحال نخواهد بود و همه به دنبال درشت شدن میوه سیب و گلابی هستند. باید بدانیم که هدف تمام باغداران عزیز در باغات سیب، گلابی و به، تولید میوههای درشت و افزایش عملکرد است (بجز ارقامی که به صورت ژنتیکی کوچک هستند) و همواره به دنبال راهحلهایی برای این مسئله هستند. این کار هم عملکرد باغ را بالا میبرد و هم سیب و گلابی تولیدی بازارپسندی بهتری داشته و با قیمت بیشتری به فروش میروند.
خوشبختانه تیم آموزشی دایان در جریان مشکلات باغداران عزیز از جمله کاهش منابع آبی برای آبیاری مناسب در برخی مناطق، زیاد شدن هزینهها و سایر مشکلاتی که باعث میشود باغدار نتواند آنطور که میخواهد عملکرد داشته باشد آشنا هستیم. با علم بر باغات سیب، گلابی و به در ایران مطالبی اجرایی و کاربردی برای شما دوست عزیز آماده کردهایم.
اولین چیزی که باید برای درشت شدن میوه سیب و گلابی بدانید.
مهمترین نکته این است که آبیاری مهمترین شرط درشت شدن میوه سیب و گلابی است. لذا قبل از اینکه به فکر تغذیه باشید حتما به فکر آبیاری مناسب برای باغ باشید در غیر اینصورت تغذیه نمیتواند تاثیر زیادی بر درشت شدن میوه داشته باشد. پس از رفع مشکل آبیاری، با شناخت لازم از فیزیولوژی درختان میوه مانند سیب، گلابی و به میتوانیم میوه های درشت داشته و درنهایت عملکرد بالایی را تجربه کنیم. باغداران عزیز توجه داشته باشید که برای درشت شدن میوه یا افزایش اندازه هر بخش از گیاه باید تعداد و اندازه سلولها افزایش یابد. برای این منظور باید در مورد زمان و نحوه رشد درختان میوه دانهدار اطلاع داشته باشیم تا بتوانیم مدیریت آبیاری و تغذیه بهتری در باغ داشته باشیم. رشد میوه سیب، گلابی و به شامل چهار مرحله مختلف است.
۱- تقسیم سلولی سریع و افزایش تعداد سلولها (فندقه شدن میوه ها) ۲- بزرگ شدن سلولها و افزایش سایز میوه (دوره رشد سریع میوه) ۳- رنگگیری میوه (انتهای فصل رشد) ۴- رسیدگی کامل.
تاثیر آبیاری بر درشت شدن میوه سیب، گلابی و به
باغداران محترم توجه داشته باشید که اگر آب کافی و در زمان مناسب در اختیار درختان میوه سیب، گلابی و به بعد از گلدهی و در طول رشد میوه قرار نگیرد، قطع به یقین میوه رشد کافی را نداشته، ریز شده و عملکرد باغ شما به شدت کم خواهد شد.
برای افزایش رشد و درشتی میوه درختانی مانند سیب، گلابی و به باید تلاش کنیم تا میزان قندهای داخل میوه افزایش یافته و در کنار آن، آب کافی در اختیار گیاه قرار دهیم. حضور قندها داخل سلول باعث ایجاد پتانسیل اسمزی در اثر تجمع اسمولیتها شده و سلول به شدت جاذب آب میشود و اگر با مدیریت صحیح آبیاری بتوان آب موردنیاز گیاه را تامین کرد، قطعا میوه درشت خواهد شد.
بررسیهای علمی نشان داده است که رشد میوه در سیب، گلابی و به شامل تقسیم سلولی، بزرگ شدن سلولها و پر شدن فضای بین سلولها بوده که بسته به شرایط اقلیمی و رقم این زمان متفاوت است. به عنوان مثال تقسیم سلولی در سیب ۴ تا ۶ هفته، در گلابی ۷ تا ۹ هفته و در به ۴ هفته تا بعد از گلدهی ادامه دارد. این مرحله و مراحل بزرگ شدن سلولها و رنگگیری میوه تا زمان برداشت میوه از جمله مراحل کلیدی و مهم در آبیاری درختان سیب، گلابی و به است. اطلاع از فواصل آبیاری بهینه، کیفیت آب آبیاری و بهترین روش آبیاری باعث رسیدن به این هدف ( درشت شدن میوه سیب، گلابی و به ) مهم میباشد.
الف) فواصل آبیاری
به طور کلی نیاز آبی درخت در ماههای مختلف سال متفاوت است که از کمترین نیاز در زمستان شروع شده و بیشترین نیاز آن در تابستان مخصوصا مرداد ماه ادامه مییابد. با وجود اینکه شبکه ریشه سیب، گلابی و به تقریبا عمیق بوده اما این درختان به دلیل رشد زیاد برگ و میوه بزرگ و زیاد نمی توانند کم آبی را در دوره رشد میوه و تابستان تحمل کنند و جهت تولید محصول اقتصادی و مناسب نیاز به آب فراوان دارند. اگر درختان سیب، گلابی و به در طول دوره رشد سریع شاخه و بزرگ شدن میوه، با میزان کمتر از نیاز واقعی آبیاری شوند، اثرات منفی بر روی درشت شدن میوه خواهد داشت.
فواصل مناسب آبیاری وابسته به شرایط اقلیمی، خاک مزرعه ( بافت و ساختمان )، سن درخت و . . . است ولی در اکثر مناطق پرورش سیب، گلابی و به، مدار آبیاری این درختان بین ۷ تا ۱۰ روز در نظر گرفته میشود. بر اساس یافتههای پژوهشگران فواصل آبیاری کافی و منظم نه تنها باعث افزایش عملکرد خواهد شد بلکه سالآوری در این درختان را نیز کاهش میدهد. آبیاری با فواصل منظم همچنین باعث کاهش ریزش میوه و افزایش درشت شدن میوه در سیب، گلابی و به خواهد شد.
ب) روش آبیاری
بطور معمول آبیاری در باغات سیب، گلابی و به، به دو روش غرقابی و یا قطرهای انجام میشود. در آبیاری قطرهای به علت مصرف بهینه آب و افزایش دفعات آبیاری با همان حجم، امکان کاهش فواصل آبیاری در فصل تابستان، عدم اتلاف آب، تزریق بهتر و یکنواختتر کودهای کشاورزی و… مطلوبتر خواهد بود. در صورتی که در آبیاری غرقابی اینگونه نبوده و اتلاف آب بسیار زیاد خواهد بود.
تغذیه و کود برای درشت شدن میوه سیب، گلابی و به
هر چند آبیاری مناسب برای درشت شدن میوه سیب، گلابی و به اهمیت بسزایی دارد اما نکته مهم تامین عناصر غذایی لازم یا همان کود کشاورزی در جهت تولید بافتها و ساختارهای گیاه است. برای رشد بهتر و مطلوبتر میوه در درختان سیب و گلابی و به، باید غذای بیشتر و مناسبتری در اختیار درخت قرار داده شود تا مواد لازم برای درشت شدن میوه را داشته باشد.
باغداران عزیز توجه داشته باشید که تغذیه و کوددهی برای درشت شدن میوه در سیب، گلابی و به طی مراحل رشدی مختلف نیاز است. کلیدیترین عنصر برای درشت شدن میوه سیب و گلابی و به، پتاسیم است که نقش اساسی در درشت شدن میوه داشته و از طریق افزایش انتقال مواد قندی به سمت میوه و تجمع این مواد در سلولهای میوه بر درشتی آن اثر میگذارد. باید توجه داشت که فراهم کردن پتاسیم مخصوصا در مراحل اولیه تقسیم و بزرگ شدن سلولی میوه اهمیت ویژهای در درشت شدن میوه سیب و گلابی و به خواهد داشت.
نکته قابل توجه: بسیار مهم است که به کیفیت کود مورد استفاده، زمان و مقدار مصرف کود توجه ویژه داشته باشید. در غیر اینصورت انتظار رخ دادن معجزه بعد از مصرف کودها را نداشته باشید. برنامه غذایی علمی و اصولی تیمهای متخصص در زمینه تغذیه درختان بهترین و منطقیترین راهکار برای رسیدن به این هدف مهم است.
برای تغذیه بهتر و اصولی پیشنهاد میشود از برنامه غذایی دایان کمک بگیرید.
چهار نکته کلیدی برای درشت شدن میوه سیب، گلابی و به
نکته ۱: فروتست پس از برداشت: کوددهی و تغذیه پس از برداشت نقش کلیدی در بهبود تولید و افزایش جوانههای زایشی و رویشی سال آینده درختان سیب، گلابی و به دارد. با تغذیه درست و اصولی فاکتورهای لازم برای ساخت آنزیمها و هورمونهای ضروری برای رشد سال آینده فراهم شده و عناصر ضروری در بهترین حالت خود ذخیره و برای مصرف سال بعد آماده خواهند بود.
نکته ۲: حفظ سلامت ریشهها: توجه به نقش کلیدی و مهم ریشه در جذب عناصر، حفظ سلامت ریشههای اصلی و ریشههای موئین از فاکتورهای اصلی جذب آب و مواد غذایی است. استفاده از برنامه غذایی مناسب درختان میوه مانند سیب، گلابی و به برای سلامت ریشهها جهت افزایش رشد و مقاومت در برابر عوامل بیماریزا (آفات و بیماریها) بسیار مهم است. علاوه بر این مسئله بایستی عملیاتی که باعث خسارت به ریشه شده از عملیات باغداری حذف و یا محدود شود. به عنوان مثال شخم های عمیق در باغات یکی از مواردی است که باغداران عزیز با انجام آن باعث قطع شدن ریشههای سطحی و نفوذ عوامل بیماریزا به داخل ریشه و بروز پوسیدگی می شود و متاسفانه بخشی از انرژی درخت در ابتدای فصل باعث ترمیم ریشههای از بین رفته و تولید ریشههای جدید میشود. همچنین در مورد عملیات چالکود بیشتر مطالعه کنید و مطلب بررسی مزایا و معایب چالکود در ایران را مطالعه نمائید.
نکته ۳: زمانبندی صحیح مصرف کودهای کلسیم و پتاسیم: ظرفیتسازی جذب عناصر مهم در میوه و افزایش تقسیم سلولی با اجرای برنامه تغذیهای فروتست و استفاده از دو عنصر مهم کلسیم و پتاسیم به همراه آبیاریهایی با مدار کوتاه و حجم کم میتواند به درشتی میوه درختان سیب، گلابی و به کمک کند. کیفیت کودهای حاوی پتاسیم و زمانبندی مصرف و بر طبق قاعده و درست مصرف کردن پتاسیم شرط اساسی و لازم برای مصرف کود پتاسیم برای درختان است. اگر طبق برنامه دقیق مصرف کودهای پتاسه را انجام دهید، قطعا شاهد افزایش عملکرد کمی و کیفی میوه و درشتی آن خواهید بود.
نکته ۴: محلولپاشی سیلیکات پتاسیم: ترکیب این دو عنصر باعث مقاومت به تنشهای زنده و غیر زنده، استحکام پوست میوه و کاهش نفوذ قارچهای بیماریزا و خسارت بعضی آفات میشود. محلولپاشی سیلیکون دایان در آخر فصل برای انتقال قند از برگ به میوه نیاز بوده تا سیگنالهای ضروری به برگ برسد که با این کود میتوان سیگنال لازم را در کوتاهترین زمان ایجاد کرد تا سرعت حرکت مواد قندی به میوه سریعتر شده و میوه های سیب، گلابی و به درشتتر شوند.
نکته ۵: آبیاری درست و به موقع: علاوه بر مصرف بموقع و کافی کود پتاسیم و کلسیم، باید آب کافی هم در اختیار گیاه قرار بگیرد. برای درشت شدن میوه سیب، گلابی و به بهتر است روزانه و یا هر دو روز یک بار باغ را آبیاری کنیم. از این رو میتوانید مقدار آب را کم اما مدارهای آبیاری (فواصل بین آبیاریها) را کوتاه کنید. هرچقدر محلولپاشی پتاسیم را به فرمهای مختلف افزایش دهیم مطمئنا نتیجه عالیتر خواهد بود. اما این نکته را در نظر داشته باشید که این نتیجه زمانی بدست می آید که آب کافی گیاه تامین شود. در غیر این صورت محلولپاشی پتاسیم نتیجه خوبی نخواهد داشت و ممکن است نتیجه عکس نیز داشته باشد.
نتیجه گیری
در تغذیه درختان میوه سیب، گلابی و به توجه ویژه به درشت شدن میوه یکی از نکات مهم است. این مسئله با آبیاری کافی و اصولی و تغذیه تخصصی بدست میآید. هر چند باید توجه داشت که درشت شدن میوه سیب، گلابی و به، به عوامل مهم دیگری از جمله ژنتیک ، رقم ، گرده افشانی و اقلیم نیز وابسته است. ما در تیم آموزشی دایان برای کاهش اثرات منفی عوامل بیان شده به شما کمک خواهیم کرد اما کنترل این عوامل بسیار مشکل خواهد بود.
پیشنهاد می شود برای افزایش درشت شدن میوه سیب، گلابی و به، موارد ذیل را در نظر بگیرید:
- تغذیه اصولی و صحیح، توجه ویژه به برنامه غذایی اختصاصی برای باغات سیب ،گلابی و به و استفاده از کودهای حاوی پتاسیم
- توجه ویژه به محلولپاشیهای آخر فصل و افزایش سرعت سیگنالینگ انتقال از برگ به میوه توسط سیلیکات پتاسیم و کودهای حاوی پتاسیم
- آبیاری صحیح و درست در مراحل حساس تقسیم سلولی (فندقه شدن میوه)، رشد سریع شاخه، رشد سریع میوه و بعد از برداشت
- رعایت بهداشت باغ و انجام عملیات پس از برداشت در باغات سیب، گلابی و به و محلولپاشیهای فروتست در زمانهای لازم در طول سال.
اگر قرار باشد یک اتومبیل حرکت کند، باید استارت درست باشد تا موتور را تحریک کند. باید بنزین داشته باشد تا موتور را روشن کند. باید رادیاتور آب داشته باشد تا با حرکت فنها موتور را خنک کند. لاستیکها باد داشته باشند تا با سرعت مناسب حرکت کنند. حتی برفپاککن درست باشد تا در زمان باران جلو دید راننده گرفته نشود. هر کدام از این موارد و بسیاری از موارد دیگر اگر درست کار نکند، حرکت اتومبیل مختل خواهد شد. بنابراین باید عوامل بسیاری کنار هم به درستی قرار بگیرند تا نتیجه مطلوبی حاصل شود.
در کشاورزی نیز باید عوامل مختلفی مدیریت آبیاری، مدیریت آفات و بیماریها، مدیریت صحیح تغذیه و … به درستی در کنار هم رعایت شوند تا عملکرد مطلوب و قابل تحسینی حاصل شود. در طول این مسیر کارشناسان دلسوز دایان در واحد علمی و آموزشی همراه و خدمتگزار شما هستند.
این مطلب توسط تیم تحقیقاتی دایان تألیف شده است.استفاده از مطالب برای نشر علم و آگاهی با ذکر منبع و درج لینک مانعی ندارد.
سوالات متداول کشاورزان در ارتباط با افزایش درشت شدن میوه سیب، گلابی و به
برای درشت شدن میوه سیب، گلابی و به چه کاری باید کرد؟
- آبیاری مناسب شرط اول برای درشت شدن میوه است. شرط دوم استفاده از یک برنامه تغذیه مناسب و اصولی و کودهای مناسب در زمان مناسب است که می تواند به درشت شدن میوه سیب، گلابی و به کمک کند.
آیا آفات بر درشت نشدن میوه سیب، گلابی و به تاثیر دارند؟
- بله. آفاتی وجود دارند که با تخمگذاری و تغذیه از پوست و گوشت میوه باعث آسیب به میوه شده حتی باعث خواهند شد که راه ارتباطی بین برگ و میوه قطع شده و رشد میوه متوقف شود. برای کنترل آفات با متخصصین گیاهپزشکی مشورت کنید.
برای درشت شدن میوه سیب، گلابی و به چه کودی بدهیم؟
- طبق یک برنامه صحیح و اصولی میتوانید از کودهای حاوی پتاسیم مانند سیلیکات پتاسیم استفاده کنید تا شاهد درشت شدن میوه سیب، گلابی و به باشید. پیشنهاد ما این است که از برنامه غذایی علمی استفاده کنید. برای دریافت برنامه غذایی درختان دانهدار از این لینک وارد شوید.
کدام روش برای آبیاری مناسبتر است؟
- از روشهای مرسوم در آبیاری سیب، گلابی و به ( غرقابی و قطره ای) روش آبیاری قطرهای به مراتب بهتر و میزان بهره وری از آب در این روش بیشتر است. در این روش کودها نیز با دقت بیشتری به پای درخت منتقل میشود. ولی شرط مهم استفاده از آبیاری قطره ای این است که فاصله بین آبیاری ها تا حد امکان کوتاه باشد.
دلایل ریزش میوه سیب، گلابی و به چیست؟
- ریزش میوه در سیب، گلابی و به یکـی از مشـکلات فیزیولوژیکی بـه شـمار مـی آیـد. ریزش میوه در این درختان ممکـن اسـت به دلیـل مشـکلات گـرده افشـانی و لقاح، شـرایط نامسـاعد محیطـی و همچنیـن تنـشهـای تغذیـهای و خشـکی رخ دهـد. ایـن عوامـل مـیتواننـد سـبب اختـلال در توزیـع نامناسـب مواد قندی و هورمونهای رشد شده و ریزش میوه ها را بخصوص در خردادماه افزایش دهد.
برای افزایش درشت شدن میوه سیب، گلابی و به، کلسیم و پتاسیم را به چه روشی مصرف کنیم؟
- در مراحل اولیه رشد میوه میتوانید به روش محلولپاشی و ریشهای این عناصر را در اختیار گیاه قرار دهید ولی چون در مراحل نهایی و زمانی که میوه بزرگ شده باید پتاسیم را به روش محلولپاشی استفاده کرد. در مرحله نهایی رشد میوه به این خاطر که تبخیر و تعرق کمترشده و فشار ریشهای زیادی هم وجود ندارد که پتاسیم را از ریشه به سمت اندام هوایی برساند بنابراین در این مرحله بهترین روش استفاده پتاسیم روش محلولپاشی است.
ایا استفاده از کود پتاس که دارای کلر است برای گیاه مضر است؟
- از منابع پتاسیمی که به همراه خود کلر دارند استفاده نکنید. این کار سیگنالهای منفی به گیاه خواهد داد که برای گیاه مخرب خواهد بود. از پتاسیمهایی استفاده کنید که تمام کاتیون آن جذب گیاه شده و به همراه خود کلر نداشته باشند.
منابع:
۲۰۱۳- Apple Fruit Growth, New York Fruit Quarterly.
۲۰۰۱- Fertilization Programs for Apple Orchards, College of Agriculture, Consumer and Environmental Sciences New Mexico State University.